De verplichtingen rond de vereenvoudigde boekhouding : een onderzoek naar de toereikendheid

Abstract

Op 17 juli 1975 werd de wet op de boekhouding ingevoerd in België. De wetgever heeft toen een onderscheid gemaakt tussen de vereenvoudigde en de dubbele boekhouding. De zeer kleine ondernemingen beschikken doorgaans over minder middelen en hebben de mogelijkheid gekregen een vereenvoudigde boekhouding te voeren. In deze eindverhandeling wordt getracht een antwoord te formuleren op de volgende centrale onderzoeksvraag: “Dient men de boekhoudverplichtingen van de ondernemingen die een vereenvoudigde boekhouding voeren te verstrengen?”. Deze onderzoeksvraag, aangehaald in het eerste hoofdstuk, wordt verder opgedeeld in meerdere deelvragen teneinde deze materie uit te diepen. Alvorens het praktijkgericht onderzoek aan bod komt, wordt er eerst dieper ingegaan op de literatuurstudie. In hoofdstuk 2 wordt de groep van ondernemingen die een vereenvoudigde boekhouding voeren, gedefinieerd op basis van vier criteria: het juridisch criterium, het criterium betreffende de grootte van de onderneming, het criterium betreffende de aard van de activiteiten en het criterium betreffende het personeelsbestand. Vervolgens worden de boekhoudkundige verplichtingen van deze bedrijven besproken. Hier wordt een onderscheid gemaakt tussen de algemene bepalingen en de bepalingen die specifiek van toepassing zijn op de vereenvoudigde boekhouding. Verder worden in hoofdstuk 3 de verschillende interne en externe stakeholders van de boekhouding toegelicht. Daarna wordt de bewijskracht van de vereenvoudigde boekhouding verder uitgediept ten aanzien van de Federale Overheidsdienst Financiën. Tot slot wordt in dit hoofdstuk nagegaan in hoeverre deze boekhoudvorm een informatie-instrument is voor banken en voor de leidinggevenden binnen de onderneming. In een vierde hoofdstuk wordt het praktijkgericht onderzoek uitgebreid aangehaald. In dit onderzoek worden elf bevoorrechte getuigen geïnterviewd. Met behulp hiervan wordt er achterhaald waarom de ondernemingen met een vereenvoudigde boekhouding al dan niet moeten worden onderworpen aan strengere boekhoudregels. Er wordt beroep gedaan op de mening van vijf accountants, twee kredietverleners, twee fiscaal deskundigen, een Rechter in Handelszaken en een curator. Zij gebruiken de boekhouding tijdens de uitoefening van hun beroepsactiviteiten en zijn dan ook vertrouwd met deze materie. Ten slotte worden in het vijfde en laatste hoofdstuk de conclusies weergegeven. Hierin werd duidelijk dat er geen eenvormig antwoord kon worden geformuleerd. Enerzijds biedt de vereenvoudigde boekhouding om meerdere redenen reeds voldoende informatie aan de gebruikers ervan. Anderzijds is het net interessanter dat er een dubbele boekhouding wordt ingevoerd bij de groep van ondernemingen die momenteel vereenvoudigde boekhoudregels toepassen.