Economisch-geografische analyse van jachthavens en toerisme op de binnenvaart

Abstract

De opzet van deze eindverhandeling is om de Belgische jachthavensector vanuit een economisch-geografische invalshoek te benaderen. Uit verschillende studies blijkt dat waterrecreatie en meer bepaald de jachthavens een sector vormen die weinig of niet gekend is. Deze eindverhandeling start met een beschrijving van de methodologische aspecten (hoofdstuk 1). Het onderzoek is vooral gebaseerd op een uitgebreide literatuurstudie. Verder wordt er ook contact opgenomen met enkele jachthavens en één van de belangrijkste overkoepelende verenigingen om zo recent mogelijke gegevens te verkrijgen. In het tweede hoofdstuk hebben we het over de historiek en begripsomschrijving van een jachthaven. Ten eerste komt de scheepsbouw aan bod. Hierbij vertrekken we van een boomstam om zo tot een schip te komen. Eveneens vermelden we de definitie van een jachthaven. Verder geven we de verschillende types weer en staan we ten slotte nog even stil bij het ontstaan van de jachtclubs. Vervolgens bespreken we in het derde hoofdstuk de jachthavensector. De uitbating van de meeste jachthavens is in handen van watersportverenigingen of jachtclubs die meestal op hun beurt aangesloten zijn bij een erkende watersportfederatie. Aan de hand van de drie belangrijkste erkende watersportfederaties wordt hiervan een overzicht gegeven. In het vierde hoofdstuk komt het beheer van de jachthavens aan bod. Doorheen de jaren zijn reeds verschillende instellingen hiervoor bevoegd geweest. In dit deel wordt de evolutie sinds de staatshervorming van 1980 tot nu van naderbij bekeken. Het vijfde hoofdstuk laat ons kennismaken met de verschillende reglementen en formaliteiten van de jachthavenwereld. Omdat blijkt dat dit een steeds wederkerend probleem is, waar op internationaal niveau nog geen eenduidigheid over bestaat, lijkt het ons interessant eens na te gaan hoe alles in zijn werk gaat. Tevens wordt er een antwoord gegeven op de vraag aan welke voorwaarden een watersporter moet voldoen vooraleer hij zijn hobby mag uitoefenen. In een zesde omvangrijk gedeelte belichten we de geografische situering en beschrijving van de belangrijkste Belgische jachthavens. Ten eerste vermelden we de jachthavens aan de Belgische kust. Hierbij wordt er gekeken naar de uitbating, de ligging, de beschikbare infrastructuur en bespreken we ook de verschillende tarieven. Vervolgens komen de andere belangrijkste en grootste jachthavens in het binnenland aan bod. Om dit gedeelte te besluiten hebben we de prijzen voor de passanten, aan de hand van verschillende boottypes, van de besproken jachthavens met elkaar vergeleken. In het voorlaatste hoofdstuk, en zeker niet het minst belangrijke, belichten we de toeristisch-economische betekenis van een jachthaven. We starten hier met het bekijken van de evolutie van het bezit en de aankopen van pleziervaartuigen in België. Daarna gaan we dieper in op het gebruik van de waterwegen. Verder besteden we ook aandacht aan de toeristische betekenis van een jachthaven. Het laatste onderdeel van dit hoofdstuk heeft dan weer betrekking op de economische impact. Eerst en vooral proberen we hier aan hand van eerder uitgevoerde studies deze impact te illustreren. Bovendien hebben we een maatschappelijke kostenbatenanalyse voor de creatie van nieuwe ligplaatsen opgesteld. Ten slotte kunnen we besluiten dat er nog maar zeer weinig onderzoek gebeurd is waardoor de cijfers verouderd en op prognoses gebaseerd zijn. Daarom formuleren we nog enkele voorstellen voor verder onderzoek. Tot slot geven we in het laatste hoofdstuk (hoofdstuk 7) een kort besluit wat betreft de verschillende topics die we besproken hebben.