Is open source software een economisch verantwoord alternatief?

Abstract

Tegenwoordig proberen steeds meer bestaande ondernemingen te bezuinigen om een betere concurrentiële positie op de markt te bekomen. Ook voor ondernemingen in de opstart-fase wordt het steeds belangrijker om zo snel mogelijk ‘break-even’ te draaien of winst te maken. Dit laatste is eveneens nauw gerelateerd aan kostenbeperking. Uit de literatuur blijkt dat de informatica-afdeling heel vaak een doelwit is bij bezuinigingen. Hier worden immers relatief hoge kosten veroorzaakt, niet alleen door de aanschaf van hardware, maar ook door de software die gebruikt wordt door de informatici en het personeel van de onderneming. Steeds vaker komen we de term ‘Open Source Software’ tegen of stuiten we op de afkorting ‘OSS’. Dergelijke software is over het algemeen gratis en valt onder een licentie die stipuleert dat de broncode vrij moet blijven en dat deze vrij mag doorgegeven worden. Vrijheid van broncode houdt in dat iedereen deze code naar eigen wensen mag aanpassen. Alsmaar vaker wordt dergelijke software door de grote namen in de informatica-wereld opgehemeld. Grote onderneming als HP, SUN en IBM ondersteunen belangrijke OSSprojecten en Linux, het populairste OSS-besturingssysteem, ziet haar populariteit stijgen door de stabiliteit en functionaliteit die zij biedt. Uitgaande van deze twee bedenkingen, besloot ik om te onderzoeken of Open Source Software een economisch verantwoord alternatief zou kunnen zijn voor de commerciële software die momenteel in de meeste ondernemingen gebruikt wordt. Vooreerst heb ik OSS, door middel van een literatuurstudie en bevraging van bevoorrechte getuigen, geëvalueerd aan de hand van 9 criteria. Deze criteria zijn kwaliteit, veiligheid, flexibiliteit, ondersteuning, beschikbaarheid, gebruiksvriendelijkheid, leveranciersonafhankelijkheid, levensduur en kosten. Ondanks een aantal minpunten, bleek uit deze evaluatie dat OSS op verschillende vlakken beter scoorde dan haar commerciële variant met gesloten broncode (CSS of Closed Source Software). Daarenboven zijn kostenbesparingen effectief realiseerbaar door het (meestal gedeeltelijk) vervangen van CSS door OSS. Een theoretische benadering wordt echter pas echt interessant, wanneer zij aan een praktijkgeval gekoppeld wordt. Daarom onderzocht ik Euroherbs BV, een Nederlandse onderneming die in 2000 een groot deel van haar commerciële software verving door OSS. Dit onderzoek gebeurde in samenwerking met Michel van der Kleij, de IT-consultant van de onderneming. De migratie bleek een succes te zijn. Tegenwoordig beschikt de onderneming over een volledig geïntegreerd en geautomatiseerd informatiesysteem waarvan de fundamenten zijn opgebouwd uit OSS. Dit zorgt ervoor dat flexibiliteit en portabiliteit in de hand gewerkt worden. Ook de veiligheid en continuïteit worden door OSS gegarandeerd. Daarenboven heeft de (gedeeltelijke) migratie naar OSS een heleboel kostenbesparingen met zich meegebracht. Dankzij dit alles is de directie van Euroherbs overtuigd dat OSS waarde heeft toegevoegd aan de onderneming. OSS is op 6 jaar tijd een vaste waarde geworden voor deze importeur en exporteur van Aziatische, geneeskrachtige kruiden. OSS kan dus wel degelijk een economisch verantwoord alternatief vormen voor de CSS die momenteel in vele ondernemingen wereldwijd enorme kosten veroorzaakt.