Taalvormingsbehoeften in Limburgse K.M.O.'s en hun invulling

Abstract

De steeds toenemende export in Limburg zorgt ervoor dat ondernemingen meer en meer in contact komen met anderstalige ondernemingen, partners en belanghebbenden. De kennis van vreemde talen wordt meer en meer onmisbaar. In dit onderzoek wordt nagegaan wat de concrete vreemdetalenbehoeften van de ondernemingen precies zijn, welke tekorten zij bij het personeel en kandidaat-werknemers vaststellen en hoe de bedrijven deze tekorten trachten in te vullen. Om een eerste verkennend beeld te bekomen van de vreemde-talenbehoeften en taalvormingsbehoeften werd eerder verricht onderzoek onder de loep genomen. Hierin werden vijf studies opgenomen nl. J. Verstraten, W. Clijsters, M. Bertolacci, T. Gielis en D. Putzeys. Allen onderzochten zij nauw verwante onderwerpen voor diverse geografische regio’s. Het tweede deel van dit onderzoek geeft de resultaten weer van een enquêteonderzoek uitgevoerd bij 110 Belgisch-Limburgse K.M.O.’s. Hierin werd gepeild naar de taalvormingsbehoeften van de ondernemingen. In welke mate komen zij in contact met vreemde talen? Welke problemen ondervinden de bedrijven als gevolg van gebrekkige talenkennis? Organiseren zij taalopleidingen? Wat vinden de K.M.O.’s van het huidige talenonderwijs? Vervolgens werden er tussen de verscheidene variabelen uit de vragenlijst verbanden gelegd. Tenslotte worden de resultaten uit het enquête-onderzoek vergeleken met deze uit eerder verricht onderzoek. Zo kunnen er misschien evoluties of trends door de jaren heen ontdekt worden voor de taalvormingsbehoeften van Belgisch- Limburgse ondernemingen. Enkele conclusies van het onderzoek worden hieronder kort weergegeven. De behoefte aan vreemde talen is door de jaren heen steeds even groot gebleven. Meer dan 90% van de bevraagde K.M.O.’s heeft contacten met anderstalige ondernemingen. Voor de helft van hen zijn deze contacten zelfs dagelijkse realiteit. De mate waarin zij contacten hebben in andere talen stijgt met het aantal voltijdse werknemers. Driekwart van de bevraagde ondernemingen levert aan anderstalige klanten. Ondanks vele contacten in vreemde talen, schenkt slechts een minderheid van de bedrijven expliciet aandacht aan talenkennis bij een sollicitatie. Hun ongelijk is echter bewezen: bedrijven die belang hechten aan talenkennis bij de sollicitatie lopen beduidend minder contracten mis en verliezen eveneens minder (potentiële) zakenpartners omwille van gebrekkige vreemde-talenkennis en ze slepen ook meer belangrijke contracten in de wacht als gevolg van de goede taalbeheersing van hun personeel. Vaktechnische talenkennis, specifiek voor de onderneming of de sector waarin deze operationeel is, is nog steeds meer nodig dan algemene talenkennis in de Limburgse K.M.O.’s. De specifieke talen waarvoor deze talenkennis gebruikt wordt zijn in volgorde: Frans-Engels-Duits. Ten opzichte van vroeger onderzoek heeft Engels het Duits van de tweede plaats verdrongen. De problemen die bedrijven ondervinden ten gevolge van hun gebrekkige vreemde-talenkennis komen vooral voor in situaties waarbij de K.M.O. niet in staat is om de geboden kansen te benutten. Voor de talen waarin problemen ontstaan is het Frans nog steeds koploper, gevolgd door Duits, Engels en andere talen. Er zijn nog steeds weinig bedrijven die een taalopleiding aanbieden of organiseren voor hun werknemers. Ook hier werd aangetoond dat zij die wel een opleiding organiseerden minder kans hebben op problemen omwille van vreemde-talenkennis. Meer dan driekwart van de ondernemingen is van mening dat het huidige talenonderwijs moet verbeterd worden. Het zou veel praktischer moeten zijn, gericht op bedrijfs –en andere economische situaties. Tenslotte kunnen we stellen dat bedrijven die menen dat het Engels volstaat om anderstalige markten te verkennen, minder contacten hebben in vreemde talen dan bedrijven die van mening zijn dat het Engels niet volstaat.