Octrooien in Vlaanderen : situatie, evolutie en valorisatie

Abstract

Deze thesis bestudeert het belang van octrooien binnen Vlaanderen. Uit de literatuur weten we dat kennis steeds belangrijker wordt in de wereldeconomie. Octrooien kunnen deze kennis beschermen en zo technologische voordelen bieden aan Vlaanderen. De centrale onderzoeksvraag luidt: “Wat is het belang van octrooien in het Vlaamse innovatiesysteem en hoe kunnen ze gebruikt worden als indicator voor beleidsmaatregelen?”. Het onderzoek gebeurt tweeledig: eerst wordt er onderzocht aan de hand van een literatuurstudie wat het belang van octrooien in het bedrijfsleven is, het tweede gedeelte analyseert de specialisatiegraad van Vlaanderen in een aantal technologiegebieden en vergelijkt het Vlaamse octrooigebeuren met andere regio’s in de wereld. Ondanks de stijgende trend in het aanvragen van octrooien, bieden octrooigegevens slechts een beperkte invalshoek op het Vlaamse technologiegebeuren. Ook worden andere methodes ter bescherming van innovaties frequenter gebruikt dan octrooien. Een andere vaststelling betreffende het aanvragen van octrooien is dat dit vooral ter bescherming gebeurt en vaak ook een strategisch motief heeft. Het blokkeren van concurrenten is het belangrijkste hieruit. Slechts enkele octrooien worden als zeer waardevol aangeduid en de meerderheid van de octrooien hebben een lage waarde. Door de hoge kost zijn sommige octrooien niet eens de instandhoudingskosten waard. Bij het onderzoek naar de waarde van een octrooi werd ook vastgesteld dat de waardering van octrooien nog steeds een moeilijk punt is voor bedrijven. Het Vlaamse octrooigebeuren wordt beheerst door enkele grote spelers. Deze zorgen ervoor dat Vlaanderen op tien technologiesectoren een hoge specialisatie bereikt. De sectoren “touwen en niet-elektrische kabels” en “weven” bereiken de hoogste specialisatie binnen Vlaanderen. Er dient afgewogen te worden tussen het verder specialiseren binnen deze domeinen en het beschikken van capaciteit om nieuwe technologieën te absorberen. Ook werd vastgesteld dat de specialisatieprofielen van omliggende regio’s sterk overeenkomen. Vlaanderen heeft een gelijkaardig specialisatieprofiel aan dat van de andere twee Belgische regio’s, West-Duitsland en Oost-Frankrijk.