Contracteren met zichzelf

Abstract

Het contracteren met zichzelf roept een aantal vragen op. Enerzijds is er de vraag naar de juridische mogelijkheid en anderzijds is er de vraag naar de rechtsgeldigheid. Beide vragen brengen specifieke problemen met zich mee: met betrekking tot de juridische mogelijkheid, is er de problematiek van de wilsovereenstemming en met betrekking tot de rechtsgeldigheid, is er het gevaar voor belangenconflicten. Het Hof van Cassatie heeft in zijn arrest van 18 maart 2004 een definitief einde gesteld aan de discussie die er heerste in de rechtspraak en de rechtsleer omtrent de rechtsgeldigheid van de wederpartijstelling en omtrent het al dan niet bestaan van een algemeen rechtsbeginsel in het gemene vertegenwoordigingsrecht. Het Hof oordeelde meer bepaald dat het een algemeen rechtsbeginsel is dat degene die voor rekening van een ander rechtshandelingen moet stellen, daarbij niet mag optreden als tegenpartij van die andere. Dergelijke handeling is uit haar aard nietig. Het betreft een relatieve nietigheid, waardoor bevestiging van de rechtshandeling (ook stilzwijgend) door de vertegenwoordigde mogelijk is en bijgevolg de nietigverklaring verhindert. Daarmee is echter nog geen einde gekomen aan de problematiek van de wederpartijstelling. Het door het Hof van Cassatie erkende rechtsbeginsel is vandaag de dag immers verouderd en dringend toe aan modernisering. Persoonlijk ben ik dan ook voorstander van een codificatie, vergelijkbaar met deze in het Nederlandse recht.