Kan de wetgever een fout maken op grond van art. 1382 BW en art. 1383 BW?

Abstract

Het Hof van Cassatie heeft het privaatrechtelijk foutbegrip nooit expliciet van toepassing verklaard op de wetgevende macht wanneer de fout gelegen is in een ongrondwettigheid. Er vormde zich een tweestrijd in de doctrine. De voorstanders verwijzen naar de evolutie van de overheidsaansprakelijkheid waardoor een ongrondwettigheid ipso facto een privaatrechtelijke fout van de wetgever moet impliceren. De tegenstanders verwijzen naar de ratio legis van de wet houdende inrichting, bevoegdheden en werking van het Arbitragehof. De ratio legis kan echter niet meer onverkort gelden. Ook het soevereiniteitsbeginsel en het beginsel van de scheiding der machten kunnen genuanceerd worden. Als er geen eenheid bestaat tussen ongrondwettigheid en fout is de volgende stap of de fout kan bestaan uit een onzorgvuldig handelen van de wetgever. Ook dit blijkt niet eenvoudig gelet op de vage bonus pater familia's regel en het onderscheid tussen preventieve en repressieve rechtsbescherming. Wegens de koppeling van een lacune leges aan het gelijkheid en non-discriminatiebeginsel lijken het leerstuk van de overheidsaansprakelijkheid wegens een ongrondwettige norm en het leerstuk van de overheidsaansprakelijkheid wegens een lacune leges aldus in elkaars vaarwater te lopen. Een eerste annotatie onder cassatie 30 april 2015 leert ons dat het Hof nog steeds niet expliciet heeft bevestigd dat de wetgever een fout maakt op grond van art. 1382 BW en art. 1383 BW wanneer het een wet uitvaardigt die strijdig is met de grondwet.