De staatsrechtelijke en Europeesrechtelijke waarborgen voor rechterlijke onafhankelijkheid

Abstract

Rechterlijke onafhankelijkheid kan gekaderd worden binnen de trias politica-leer. Dit principe is noodzakelijk om de rechtsstaat te garanderen. De rechterlijke macht moet onafhankelijk kunnen functioneren. Een rechter moet vrij tot een oordeel kunnen komen. Van typische 'politieke benoemingen' is dan wel geen sprake meer, maar ook de huidige weg naar het rechterlijk ambt is niet vrij van oneffenheden. Een aanwervingsmechanisme op basis van objectieve criteria is niet voldoende. Eens rechter zijn de gevaren immers nog niet geweken. Art. 6 EVRM garandeert het recht op een eerlijk proces door een onafhankelijk en onpartijdig gerecht. Het EHRM speelt dan ook een belangrijk rol in het verfijnen van 'rechterlijke onafhankelijkheid'. De verleiding voor de overheid om aan grondrechten in te boeten ter bestrijding van terreur is soms groot. Echter zijn er grenzen die niet overschreden mogen worden. Daarnaar speelt de ook 'vierde macht' een steeds grotere rol in het onafhankelijkheidsvraagstuk.