Analyse van de automatische rechtentoekenning: is de non-take up een issue?

Abstract

In Vlaanderen zorgt de overheid voor de financiële ondersteuning van haar burgers via diverse instrumenten. In dit onderzoek gaat het meer specifiek over de Vlaamse sociale rechten van burgers die via het OCMW kunnen worden aangevraagd. Deze rechten worden door een aanzienlijk deel van de rechthebbenden niet gerealiseerd. Deze non-take up van sociale rechten ondermijnt de doeltreffendheid van deze rechten en slaagt er hierdoor niet in om de ongelijkheid in de huidige maatschappij te doen dalen. Waarom realiseren de rechthebbenden hun rechten niet? De literatuur onderscheidt negentien factoren verdeeld over vier niveaus die de non-take up van rechten door de rechthebbenden veroorzaken. Aan de hand van anonieme interviews met rechthebbenden en een online bevraging van 148 OCMW's in Vlaanderen, werden deze drempels aan de realiteit getoetst. Uit deze resultaten kan worden afgeleid dat minstens zes drempels een impact hebben op het realiseren van de rechten door rechthebbenden.

Een mogelijke oplossing voor dit probleem is de automatische rechtentoekenning. Uit de resultaten van de anonieme interviews en de online bevraging bij 148 OCMW's komt voort dat beide actoren zeer positief staan ten opzichte van automatische rechtentoekenning. Tot slot werd ook de impact van deze automatische rechtentoekenning op het probleem van non-take up onderzocht.