Het legaliteitsbeginsel en terrorismebestrijding

Abstract

De behoefte om via het strafrecht bij te dragen aan het minimaliseren van risico’s en het terugdringen van gevaar heeft door de aanslagen van 11 september een enorme boost gekregen. Zowel de Verenigde Naties als Europa hebben zich gestort op het uitwerken van resoluties en richtlijnen waarin de lidstaten werden aangespoord om de regelgeving om te zetten in hun nationale wetgeving. De daaruit voortvloeiende wetgeving kent een sterk preventief karakter. Ons terrorismestrafrecht bestaat dan ook vooral uit abstracte gevaarzettingsmisdrijven op grond waarvan personen van wie wordt verondersteld dat zij een rechtsgoed zullen schenden of rechtstreeks in gevaar brengen of personen die diegenen helpen van wie wordt verondersteld dat ze dat zullen doen, strafbaar zijn. De Belgische terrorismewetgeving lijkt dan ook vooral ingegeven te zijn door het credo “voorkomen is beter dan genezen” en legt het accent derhalve voornamelijk op preventie. Dit heeft geleid tot vage en open delictsomschrijvingen die bovendien soms alledaagse handelingen ruimschoots criminaliseren. De accentuering van preventie binnen het terrorismestrafrecht is dan ook niet zonder risico. Naarmate de grens van de strafbaarheid vooruitschuift, worden de misdrijfomschrijvingen immers vager en vergroot aldus het risico dat het legaliteitsbeginsel op de helling komt te staan. Respect voor het lex certa-beginsel, ook wel gekend als het precisiegebod, is dan ook een van de grootste uitdagingen voor de wetgever bij strafbaarstellingen in de voorfase.