Transformeren van verkavelingen: Wat kunnen we leren uit tuinwijken om bestaande verkavelingen te transformeren naar een meer duurzaam ruimtegebruik?

Abstract

Wonen in de rust van de verkaveling, omgeven door groen is de woondroom van vele Vlamingen. De verkaveling is echter ruimte consumerend. Het stedenbouwkundigmodel van de tuinwijk heeft alles om aan deze woondroom te beantwoorden. Het doel van deze masterscriptie is om te onderzoeken of we de ontwerpprincipes van tuinwijken kunnen gebruiken om verkavelingen te transformeren naar een meer duurzaam model.

Om dit te kaderen, wordt het ruimtegebruik van verkavelingen en Vlaanderen in het algemeen gekaderd. Hier wordt de problematiek omtrent het verdwijnen van open ruimte beschreven en wordt er teruggekoppeld naar hoe verkavelingen hier een rol in spelen. Een literatuurstudie, die de geschiedenis van de tuinwijk onderzoekt, definieert de ontwerpprincipes van de tuinwijk. Hierbij wordt er aandacht besteed aan de context, tijdsgeest en problematiek waarbinnen de principes gekaderd worden. Een casestudy van de Tuinwijk van Waterschei geeft meer inzicht in de praktijk. Met een kritische blik op de ontwerprichtlijnen wordt door middel van ontwerpend onderzoek de verkaveling Kuringen-Heide incrementeel getransformeerd.

De richtlijnen spelen niet enkel ruimtelijk, maar hebben ook een sterke invloed op het sociaal en economisch aspect van de wijk. Bij een transformatie moet voor al deze facetten draagvlak gecreëerd worden om zo het nieuwe ruimtelijke model op te bouwen. De richtlijnen tonen ook een sterke link met de tijdsgeest en zullen dus steeds vertaald moeten worden om een antwoord te kunnen bieden op de huidige problematieken.