Cisterciënzer architectuur wordt ‘leest’ als metafoor voor architectuur: de werkwijze van het schoenmaken als leidraad voor de ontwikkeling van nieuwe invalshoeken

Abstract

Deze scriptie gaat, vanuit het perspectief van herbestemming, dieper in op de manieren hoe men architectuur kan opvatten. De leidraad doorheen dit onderzoek is de ‘leest als metafoor’, een denkwijze geïnspireerd op het ambachtelijk ontwerpen van schoenen. Door het concept van de leest naast basisprincipes van de architectuur te leggen, kan men op zoek gaan naar de essentie van een gebouw. De leest kan gezien worden als een mal waarrond nieuwe lagen kunnen toegevoegd of verwijderd worden. Hoe men deze lagen bevestigt zorgt voor blijvende littekens die de basisvorm aantasten, maar niet drastisch veranderen. De lagen boven op de leest, de bekleding, volgen bepaalde patronen die zich rond de leest en elkaar wikkelen. Ze vormen op deze manier op sommige plaatsen overlappingen of knooppunten. Door deze visie toe te passen op de cisterciënzer architectuur, tracht ik aan te wijzen hoe men via de leest als metafoor een nieuw soort interpretatie kan maken van bestaande sites of gebouwen. De knooppunten kunnen gezien worden als plaatsen waar de buitenwereld in contact komt te staan met de binnenwereld van de monniken. Deze insteek vormt de rode draad doorheen deze studie en zal worden toegepast op de case van de abdij van Villers, gegrondvest in Villers-la-Ville. De sites zijn evoluerende systemen die waardevol blijven – ook op socio-economisch en religieus vlak ondergaan ze nu nog een uitwisseling met architectuur. Door de tekeningen van Sankt Gallen als inspiratie te gebruiken probeer ik deze denkwijze in beeld weer te geven.