De Besloten Hofjes, Wunderkammer en Horticultuur: Drie historische kamer-begrippen als basis voor een nieuw Herkenrode

Abstract

Deze masterscriptie kwam tot stand naar aanleiding van de opwaardering van de Abdij-site van Herkenrode te Kuringen, binnen het masterproject voor studio RE-PAIR. De analyse wordt uitgevoerd binnen de context van het seminarie Genius Loci, met een focus op de geschiedenis en het verleden.

In deze masterscriptie wordt een ensemble van drie thema’s onderzocht als basis voor de herbestemming van het oudst resterend gebouw op de Abdij van Herkenrode.

Dit drieluik aan thema’s omvat: ten eerste ‘De Besloten Hofjes van Mechelen’ ten tweede ‘De Wunderkammer’ en ten derde ‘Horticultuur’ of de ‘Hortus Conclusus’. De verkenning van deze thema’s onthullen zowel raakvlakken als verschillen, waarbij het genuanceerde begrip van ‘kamers’ over de verschillende contexten heen wordt benadrukt.

De drie begrippen dateren uit de 16e eeuw en worden zowel in hun historisch kader benaderd als in een moderne context geplaatst, dit aan de hand van zowel ruimtelijke ervaringen als hun culturele betekenis.

De ‘Besloten Hofjes van Mechelen’, ook bekend als retabelkasten, worden onderzocht vanwege de gelijkenis in genderaspect tussen de Abdij van Herkenrode en het Onze-Lieve-Vrouwegasthuis van Mechelen. Beide instellingen worden geassocieerd met vrouwelijke spiritualiteit.

Het tweede hoofdstuk, dat de ‘Wunderkammer’ bestudeert, sluit bij het hoofdstuk van de Besloten Hofjes aan. In beide onderwerpen staat het scheppen van een microcosmos van de grote wereld voor hun eigenaar/gebruiker, in een andere context weliswaar, centraal. De thema’s archive