De impliciete bestemmingswijziging: verdrinken in het Vlaamse waterbeleid?

Abstract

Omwille van de klimaatverandering zullen overstromingen in België steeds vaker plaatsvinden. Daarom is het van belang dat de bestaande open ruimte niet zonder de nodige zorgvuldigheid wordt aangesneden om te bebouwen. Het al dan niet mogen bebouwen van een perceel is afhankelijk van de bestemming die het perceel heeft. Bestemmingen zijn soms echter al decennialang geleden gegeven aan een perceel, waardoor deze verouderd kunnen zijn en niet meer tegenmoet komen aan de huidige noden van de ruimtelijke ordening. Om te kunnen bouwen is een omgevingsvergunning vereist. Doorheen de vergunningsprocedure zijn er verschillende omgevingstoetsen die moeten worden beoordeeld, waaronder de watertoets.De watertoets is een instrument waarmee het oorzakelijk verband tussen de vergunning en de eventuele schadelijke effecten ervan op het watersysteem wordt onderzocht. Een negatieve watertoets heeft tot gevolg dat de omgevingsvergunning wordt geweigerd, wat kan leiden tot een bouwverbod. Het algemeen belang vereist in bepaalde gevallen dat aan een perceel, in de praktijk een andere bestemming wordt gegeven dan voorzien in het geldende bestemmingsplan. Dit is een impliciete bestemmingswijziging. De impliciete bestemmingswijziging schendt het eigendomsrecht niet, maar houdt wel een zware eigendomsbeperking in. Mogelijke remedies na een impliciete bestemmingswijziging zijn de aankoopplichten en het GBOL-beginsel.