De gemiddelde consument – tijd voor herinterpretatie?

Abstract

De “gemiddelde consument” vormt al jaren een centraal ijkpunt in het Europese consumentenrecht, traditioneel opgevat als redelijk geïnformeerd, omzichtig en oplettend. Deze objectieve standaard bood houvast en rechtszekerheid. Recente rechtspraak en gedragswetenschappelijke inzichten tonen echter dat deze klassieke, rationele benadering steeds minder aansluit bij de werkelijkheid. In België, Frankrijk en Nederland groeit de trend naar een contextuele invulling, waarbij rekening wordt gehouden met de feitelijke perceptie en kwetsbaarheden van consumenten. Dit versterkt de bescherming, maar tast de rechtszekerheid aan doordat de norm haar objectieve karakter verliest en rechterlijke oordelen minder voorspelbaar worden. Deze scriptie onderzoekt of het merkenrecht een oplossing biedt: daar wordt de perceptie van de gemiddelde consument regelmatig onderbouwd met empirisch marktonderzoek. Zo’n aanpak kan ook in het consumentenrecht bijdragen aan een realistischer beschermingsmodel, terwijl tegelijk de rechtszekerheid wordt bewaakt.