De zin van en logica achter de strafverzwaring wegens herhaling in het nieuwe Sw.

Abstract

Deze thesis draagt de titel: “Een studie naar de zin van en logica achter strafverzwaring wegens herhaling in het nieuwe Strafwetboek.” De centrale onderzoeksvraag luidt: “In hoeverre valt strafverzwaring wegens herhaling nog te verantwoorden binnen een modern strafrechtelijk systeem dat tegelijkertijd rechtvaardig en doeltreffend wil zijn?”. Een vraag die zich gedurende dit hele onderzoek bleef opdringen, is die naar de zin van een recidiveregeling. Moet er, met andere woorden, nog wel een systeem van strafverzwaring wegens herhaling bestaan? En zo ja, hoe moet dit dan vormgegeven worden? Sinds de 19e eeuw geldt het idee dat recidivisten strenger moeten worden behandeld dan mensen die voor het eerst in aanraking komen met justitie. Het idee erachter is dat wie hervalt, zwaarder gestraft moet worden, omdat die persoon “hardleers” zou zijn of een grotere morele schuld zou dragen. De vraag dringt zich dan ook op of dit beleid, dat recidive automatisch zwaarder sanctioneert, op lange termijn werkelijk bijdraagt aan een veiligere samenleving. Wetenschappelijke studies bewijzen het tegendeel. Strengere straffen leiden zelden tot minder herval en kunnen zelfs contraproductief werken. Ze zorgen vaker voor sociale uitsluiting en stigmatisering dan voor gedragsverbetering. Ondanks het nieuwe Strafwetboek enkele positieve vernieuwingen bevat, blijft het vasthouden aan een systeem van algemene herhaling, dat in sommige gevallen zelfs verplicht tot strafverzwaring. Dit staat op gespannen voet met een strafrecht dat zowel rechtvaardig a