Digitale competenties in het functieprofiel en de opleiding van verpleegkundigen

Abstract

De Vlaamse gezondheidszorg wordt geconfronteerd met toenemende zorgnoden, personeelstekorten en een versnelde digitalisering. Verpleegkundigen bekleden hierin een cruciale positie, waarbij digitale competenties essentieel zijn voor het optimaliseren van zorgprocessen, het bevorderen van interprofessionele samenwerking en het duurzaam integreren van technologie. Desondanks rapporteren veel verpleegkundigen een tekort aan digitale vaardigheden, mede veroorzaakt door beperkte opleiding op dit vlak. Dit onderzoek had tot doel digitale competenties voor basisverpleegkundigen (EQF 5) en bachelorverpleegkundigen (EQF 6) te definiëren, structureren en de mate van curriculaire integratie binnen Vlaamse verpleegkundeopleidingen te analyseren. Digitale competentie wordt gedefinieerd als een multidimensionele capaciteit, die naast technische vaardigheden ook ethische, communicatieve, cognitieve en reflectieve dimensies omvat. Via literatuurstudie, focusgroepen en curriculumanalyse werd een verpleegkundespecifiek competentiekader ontwikkeld, bestaande uit 36 digitale competenties gekoppeld aan de zeven CanMEDS-rollen. De analyse toont aan dat deze competenties momenteel slechts fragmentarisch en hoofdzakelijk binnen de rol van zorgverlener zijn geïntegreerd. Het ontwikkelde kader biedt een praktijkgericht hulpmiddel voor onderwijsinstellingen om digitale competenties structureel en transversaal te verankeren in curricula. Dit is essentieel om verpleegkundigen adequaat voor te bereiden op een technologiegedreven zorgcontext.