Stijgende rentevoeten en korte termijn financiële schulden: impact op bedrijfsinvesteringen

Abstract

Na de inflatieschok van 2021–2022 verhoogde de ECB het depositotarief van 0 naar 4%. Deze studie onderzoekt hoe die verkrapping de investeringen van Belgische kmo’s beïnvloedt, vooral wanneer bedrijven veel kortlopende schuld hebben. Data zijn Belfirst-jaarrekeningen voor 7.266 kmo’s (67.239 firma-jaars, 2016–2024) en schat panelmodellen met controles voor kasstroom, grootte, liquiditeit en leeftijd, plus een difference-in-differences op 2022–2024. Resultaat: hogere beleidsrentes gaan samen met lagere investeringsgroei. Bedrijven met veel kortlopende schuld investeren gemiddeld minder, maar ze zijn niet systematisch extra rentegevoelig: de interactie tussen rente en blootstelling is eerder afgevlakt, ook bij een doorlopende schuldratio. In de verkrappingsjaren lopen high-STD-bedrijven niet achter en soms licht voor, wat wijst op demping via timing, spreiding van herfinanciering en risicobeheer. De resultaten zijn robuust voor alternatieve specificaties en uitschietfilters. De bijdrage is tweeledig: micro-evidentie voor Belgische kmo’s én een nuancering van het idee dat korte looptijden per definitie kwetsbaarder zijn; vooral de organisatie van financiering is bepalend. Beleidsmatig pleit dit voor gerichte transmissiedemping (spreiden van vervalpieken, looptijdverlenging, tijdelijke waarborgen). Voor bedrijven impliceert het: spreid looptijden, houd buffers en kredietlijnen aan, mix vast/variabel en stem investeringen af op rente-resetmomenten.