Ruimtelijke interventies voor positieve gentrificatie binnen vernieuwing van de 20e eeuwse stad

Abstract

Deze thesis komt voort uit het gezamenlijke masterplan, Klavertje Genk voor een duurzaam transport dat onderzocht werd binnen de ontwerpstudio van ons tweede masterjaar. Het seminarie Stadsmaken vormt de ruggengraat van dit traject. We werken met patronen als instrument om te ontwerpen aan de 20e eeuwse stad. De patronen vormen geen vaste methode maar een taal die de complexiteit van de 20e eeuwse stad helpt blootleggen. Door deze patronen te verzamelen uit literatuur, uit veldwerk en uit ruimtelijke observaties ontstaat een gedeeld kader dat richting geeft aan onze ontwerpkeuzes.

Mijn individueel onderzoek focust op gentrificatie als ontwerpopgave. Niet als economisch proces maar als sociale uitdaging. In plaats van te vertrekken vanuit verdunning of verdringing, onderzoek ik hoe ontwerp gentrificatie kan sturen richting inclusie en eigenaarschap. De wijk Winterslag in Genk vormt voor mij het werkveld. Een plek waar erfgoed, migratie en fragmentatie samenkomen. Hier wordt het ontwerp ingezet om structuren te herstellen en nieuwe lagen toe te voegen die lokaal gedragen worden. Centraal in het ontwerp staat Cinema Victoria. Een leegstaand gebouw met een sterke herinneringswaarde in de wijk. Niet als icoon van nostalgie maar als startpunt voor collectieve vernieuwing. De patronen worden in dit project ruimtelijk vertaald tot tastbare interventies. Ze sturen het ontwerp van gebouw tot netwerk. Deze thesis toont hoe patroononderzoek en ontwerp samen kunnen werken aan een robuuste strategie voor stedelijke transformatie.