Arbeiderswoningen in een verzakkend mijnlandschap: Een zoektocht naar ruimtelijke adaptatiestrategieën voor erfgoed in transitie

Abstract

De stad Genk is onlosmakelijk verbonden met haar mijnverleden, dat tot op heden een stempel drukt op de ruimtelijke structuur en identiteit van de stad. Deze scriptie onderzoekt hoe het mijnerfgoed, in het bijzonder de arbeiderswoningen in Waterschei, een vernieuwde en betekenisvolle rol kan spelen binnen hedendaagse woonmodellen en ruimtelijke transformaties. Het doel is niet de loutere conservering van erfgoed, maar de integratie van dit erfgoed in de dynamische processen van stedelijke vernieuwing. Het onderzoek vertrekt vanuit de hypothese dat erfgoed, wanneer het niet enkel bewaard, maar actief herwaardeerd wordt, een belangrijke bijdrage kan leveren aan de herstructurering van het stedelijke weefsel. De studie richt zich daarom op de wisselwerking tussen erfgoed, collectiviteit en wonen. Hierbij wordt een historische analyse van de woonstructuren in Waterschei gecombineerd met een kritische reflectie op hedendaagse erfgoedbenaderingen. En wordt er getracht een brug te slaan tussen het verleden en de toekomst. De centrale vraag van dit onderzoek is hoe erfgoed niet alleen als een object van behoud kan functioneren, maar vooral als een middel voor maatschappelijke en ruimtelijke vernieuwing. Het resultaat hiervan is een ontwerpbenadering waarin erfgoed niet wordt gezien als obstakel, maar als katalysator voor vernieuwing. Door erfgoed te integreren in het proces van stedelijke transformatie, kan het bijdragen aan de ontwikkeling van woonmodellen die zowel de geschiedenis respecteren als ruimte bieden voor de toekomst.