De neuro-odontoblast relatie en het odontoblast cultuursysteem uit gezonde humane pulpa

Abstract

De tand wordt gekenmerkt door een enorme pijngevoeligheid. Drie hypothesen zijn reeds geformuleerd om deze gevoeligheid te verklaren. Een eerste hypothese postuleert dat de tubulaire dentinestructuur vloeistofbeweging toelaat. Deze bewegingen worden door de vrije zenuwuiteinden, die dicht bij het dentine liggen, geregistreerd en dit leidt tot pijnsensatie. De tweede hypothese gaat er vanuit dat het dentine zenuwuiteinden bevat die direct gestimuleerd kunnen worden. De derde hypothese neemt aan dat de odontoblast fungeert als een receptor en gekoppeld is aan de zenuwuiteinden in de pulpa. Deze derde hypothese zal in dit werk getest worden. Een tweede probleem dat zich voordoet is dat odontoblasten terminaal gedifferentieerde cellen zijn en niet meer kunnen vermenigvuldigen. Toch worden deze cellen na schade vervangen door nieuwe odontoblasten. De oorsprong van deze nieuw gedifferentieerde odontoblasten wordt hier onderzocht. Materiaal en methode: Lichtmicroscopisch onderzoek werd uitgevoerd op voor S-100, GFAP en CGRP immunologisch gekleurde tand coupe orgaanculturen. Met de transmissie elektronenmicroscoop werd naar odontoblast-zenuwcel synapsvorming gezocht. Er werd getracht een odontoblast cultuursysteem aan te leggen uit gezonde humane pulpa door deze cellen bloot te stellen aan GP of DMP. Immunokleuringen voor Vimentine, -SMA, S-100 en GFAP werden uitgevoerd en de culturen werden elektronenmicroscopisch geanalyseerd. Resultaten en discussie: Wanneer humaan pulpaal weefsel in cultuur gebracht wordt met toevoeging van GP en DMP resulteert dit in een differentiële groei. De controle groeide een weinig sneller dan de GP conditie. De DMP conditie had steeds een grote groeiachterstand. De DMP bevatten mogelijk proteïnes die groei inhiberen of is er een verminderde celgroei door een toename in differentiatie. De immunologische kleuringen voor S-100, GFAP, Vimentine en -SMA suggereren dat er differentiërende cellen aanwezig zijn. Voor de oorsprong van deze gedifferentieerde cellen wordt gedacht aan cellen van mesenchymale oorsprong, stamcellen of pericyten. De EM analyse laat zien dat de cellen sterke synthetiserende eigenschappen vertonen alsook uitlopers hebben. De analyse van de tand coupe orgaanculturen bij ratten laten een relatie zien tussen de odontoblasten en neurale structuren. De odontoblasten zijn nauw gelegen aan de zenuwvezels en ze vertonen eigenschappen van een synaps. Ook werden er primaire cilia gedetecteerd die wel eens een receptorfunctie zouden kunnen hebben. Conclusie: Voldoende resultaten geven de indruk dat er een mogelijke rol bestaat voor de odontoblast als sensorische receptor bij de dentinegevoeligheid. Er is echter nog geen duidelijkheid over het celtype waaruit nieuwe odontoblasten zich differentiëren na schade.