Kwaliteitszorg voor toegankelijk openbaar vervoer

Abstract

Toegankelijkheid is meer dan een lage vloerbus en een rolstoelplank. Het betreft alle aspecten van de dienstverlening in het openbaar vervoer en begint al vooraan in de beleidscyclus. Het Mediate-project, een project dat gefinancierd is in het Europese Zevende Kader Programma, licht het toegankelijkheidsbeleid door op basis van de methode van Zelf Evaluatie uit de Integrale Kwaliteitszorg. Centraal in de zelfevaluatie staat de beleidscyclus (planvorming-uitvoering-evaluatie) die wordt gevormd door negen elkaar opvolgende modules. Vertegenwoordigers van gehandicapten, politici, beleidsmakers en vervoerders bespreken elkaars beoordelingen van de toegankelijkheid en stellen samen een actieplan met verbeterpunten op. Daarnaast zijn in samenwerking met vertegenwoordigers van Europese gehandicaptenorganisaties indicatoren opgesteld die een goed toegankelijk openbaar vervoer en het bijbehorende beleid beschrijven. De methode is dit najaar uitgetest in Vlaanderen en Lissabon, en levert voor de doorsnee verkeerskundige opmerkelijke resultaten op. Inbreng van de doelgroep is van groot belang om zinvolle en effectieve maatregelen te ontwikkelen. Daarvoor is inbreng van levensechte kennis van gebruikersbehoeften essentieel. Fysieke barrières in het vervoer springen het meest in het oog maar zijn niet altijd het meest urgent. Informatievoorziening is vaak de grootste hindernis, omdat vooraf geen zekerheid te verkrijgen is of een toegankelijke reis ook daadwerkelijk te maken is. Menig verkoopautomaat is een spelbreker voor wie slecht kan zien of niet bij het bedieningspaneel kan. Het belang van een servicegerichte houding van het personeel, dat informatie verstrekt en de helpende hand toesteekt, wordt vaak onderschat. Vervoerbedrijf en opdrachtgever kunnen het niet alleen. Wezenlijk is de samenwerking met beheerders van wegen en openbare ruimten. Hun betrokkenheid is essentieel om voor gehandicapten zelfstandig reizen daadwerkelijk mogelijk te maken. De toepassing van de Mediate Zelf Evaluatie verbreedt, verdiept en versnelt de toegankelijkheid van het openbaar vervoer. Beter onderling begrip draagt bij aan slagvaardige uitvoering van verbeterplannen.