De invloed van het hebben en krijgen van kinderen op de mobiliteit van de ouders

Abstract

De invloed van het krijgen en hebben van kinderen is binnen heel wat domeinen van de sociologie onderzocht. De stap van een gezin met twee volwassenen naar een gezin met twee volwassenen en een kind, brengt dan ook een groot aantal consequenties met zich mee. Die gevolgen gaan van wijzigingen in tijdsbesteding, over wijzigingen in de samenstelling en grootte van de sociale netwerken tot eventueel een wijziging in de werksituatie. Op verkeerskundig vlak werden tot een tiental jaren geleden de activiteiten die mensen uitvoerden compleet los gezien van de verplaatsingen die mensen maken. Vandaag is er een duidelijke beweging die de link met de activiteiten centraal stelt in het denken over mobiliteit. Het maken van verplaatsingen is dan een afgeleid resultaat van de activiteiten die mensen buitenshuis uitvoeren. Het hebben en het krijgen van kinderen zal – gelet op alle wijzigingen die reeds beschreven zijn – naar alle waarschijnlijkheid eveneens een effect hebben op de mobiliteit van de ouders. Over de omvang en de richtingen van deze verschillen is er nog weinig geweten. Kennis hierover is niet alleen van belang om de impact zelf te begrijpen, ook het beleid kan er op inspelen door heel specifiek rond deze stap te werken. Uit onderzoek blijkt immers dat sleutelmomenten (zoals het krijgen van een kind) dé momenten zijn waarop mensen nadenken over hun huidige situatie, waarna ze eventueel de keuze maken voor een verandering. Informatie hierrond is zowel interessant voor het welzijnsbeleid (bv. keuze opvang, deeltijds werken) als voor het mobiliteitsbeleid (bv. aankoop nieuwe auto, wijziging van activiteiten en verplaatsingen). Vanuit verkeerskundig standpunt is eveneens de input naar vervoersmodellen interessant. Deze modellen proberen de evoluties op het gebied van verkeer en vervoer zo goed mogelijk te voorspellen. Hoe gedetailleerder de input, hoe gedetailleerder en beter de voorspellingen die deze modellen maken. In deze bijdrage gaan we na wat de verschillen zijn tussen het verplaatsingspatroon van gezinnen met en zonder kinderen, en hoe de ouderdom van de kinderen in het gezin een rol speelt op het verplaatsingspatroon van ouders. De analyses gebeuren op de bestanden van het Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaams-Brabant. Bedoeling is dat deze kwantitatieve data verder aangevuld worden met de kwalitatieve gegevens van 16 koppels die deelnamen aan een interview voor en na de geboorte van hun eerste kindje en die eveneens een week lang een dagboek bijhielden van hun activiteiten en verplaatsingen.