De waardering van dodelijke verkeersslachtoffers in Vlaanderen. Resultaten van een contingente waardering in Vlaanderen

Abstract

Verschillende investeringen leiden tot verbeteringen in de verkeersveiligheid door het verminderen van het aantal ongevallen en het aantal slachtoffers. De middelen zijn echter beperkt en dienen te leiden tot een maximaal rendement. Het identificeren van de beste investeringen kan gebeuren op basis van een kosten-batenanalyse of een kosteneffectiviteitsanalyse. Voor de uitvoering van een kosten-batenanalyse is een expliciete kwantificering van alle baten en kosten noodzakelijk. Ook bij een kosteneffectiviteitsanalyse is een zo ruim mogelijk kwantificering aan te bevelen, zeker wanneer verschillende effecten opgenomen worden in de analyse. De baten van vermeden dodelijke slachtoffers worden in dit onderzoek gekwantificeerd op basis van een contingente waardering. Deze techniek is de meestgebruikte waarderingsmethode in het internationale empirisch onderzoek. Op basis van een individuele interviews werd het uiteindelijk survey opgesteld, dat in een pre-test werd beantwoord door 321 respondenten. Aan het definitieve onderzoek namen 1337 respondenten deel eind 2005. De contingente waarderingsvraag betrof de aankoop van een toestel dat de eigen veiligheid van de respondenten verbetert. Voor verschillende niveau’s van veiligheid en veiligheidsverbetering werd gevraagd wat de maximale betalingsbereidheid is voor het toestel. De respondenten kregen een zogenaamde payment card te zien, waarop zij het maximale bedrag aanduiden dat overeenkwam met hun betalingsbereidheid. In een vervolgvraag mochten de respondent (maar ze werden niet verplicht) een exacte maximale betalingsbereidheid opgeven. Indien een exacte betalingsbereidheid werd opgegeven, dan werd deze gebruikt in de analyse. Indien geen exacte betalingsbereidheid werd opgegeven, dan werd het middelpunt van het bedrag op de payment card en het volgende, hogere bedrag gebruikt. Op basis van een ordinary least squares (OLS) regressie en een maximum likelihood schatting werd de gemiddelde betalingsbereidheid voor de populatie geschat. De OLS regressie werd voor twee verschillende modellen geschat. In het eerste model werd het middelpunt tussen het bedrag aangeduid op de payment card en het volgende, hogere bedrag gebruikt indien geen exacte maximale betalingsbereidheid werd opgegeven. Deze regressie leidt tot een gemiddelde betalingsbereidheid van 5.673.486 Euro. In een tweede OLS regressie werd het volgende hogere bedrag op de payment card gebruikt als maximale betalingsbereidheid, indien geen exacte betalingsbereidheid werd opgegeven. Dit resultaat kan beschouwd worden als de maximale redelijke schatting van de betalingsbereidheid. Deze regressie leidt tot een gemiddelde betalingsbereidheid van 6.560.248 Euro. De potentiële vertekening door het gebruik van de payment card lijkt in ons onderzoek niet aanwezig. Mogelijks is dit het gevolg van het gebruik van de vervolgvraag. Wat betreft de impact van de socio-demografische variabelen is het volgende vast te stellen: Individuen die vooral een woon-werk verplaatsing maken, vertonen een grotere betalingsbereidheid - Mannen vertonen een grotere betalingsbereidheid dan vrouwen. Dit komt overeen met internationale onderzoeksresultaten - Hoe hoger de opleiding van de respondenten, hoe kleiner de betalingsbereidheid - Er is geen significante impact van leeftijd op de betalingsbereidheid. Mogelijks wordt dit verklaard door het verplaatsingspatroon. De resultaten voldoen aan twee validiteitstesten: Een hoger inkomen leidt tot een grotere betalingsbereidheid.