Technieken voor de observatie en analyse van verkeersconflicten: Literatuurstudie

Abstract

De wortels van de verkeersconflicttechniek of Traffic Conflict Technique (TCT) liggen in Detroit bij de fabrieken van General Motors. De autofabrikant ontwikkelde eind jaren zestig observatietechnieken om te bepalen in hoeverre voertuigen van General Motors waren betrokken in onveilige verkeerssituaties (Perkins & Harris, 1968; Archer, 2001). Een verkeersconflict werd gedefinieerd als elke mogelijke conflictsituatie die leidde tot remmen of manoeuvres.

Conflictobservatietechnieken vertrekken van het uitgangspunt dat het gedrag van bestuurders bij bijna-ongevallen een waardevolle bron van informatie is (Hydén, 1987; Horst, 1990). Een klein gedeelte van alle verplaatsingen mondt uit in fatale ongevallen. Het aandeel bijna-ongevallen is al veel groter. Met behulp van de analyse van bijna-ongevallen (of conflicten) kan inzicht worden verkregen in factoren en patronen die ten grondslag liggen aan onveiligheid. Deze informatie vormt een aanvulling op ongevallendata en kan door wegbeheerders worden gebruikt bij het nemen van een gefundeerde beslissing over de herinrichting van kruispunten of wegvakken.

De toepassingsmogelijkheden van conflictobservatietechnieken zijn divers: als diagnose-instrument om onveilige locaties vast te stellen, theorievormend: om een aantal aspecten van verkeersonveiligheid diepgaand te onderzoeken, voor het uitvoeren van evaluaties van de effecten van maatregelen met behulp van voor- en nastudies. voor het bepalen van criteria bij het vaststellen van prioriteiten in een programma voor het uitvoeren van verkeersveiligheidsonderzoek.

Een belangrijk voordeel van het gebruik van verkeersconflicttechnieken is dat er binnen een korte tijdsperiode onderzoek gedaan kan worden naar de verkeersveiligheidssituatie van een bepaalde locatie. Er hoeft niet te worden gewacht op statistisch bruikbare ongevallendata. Bovendien kan het onderzoek worden aangepast aan de specifieke karakteristieken van de situatie waardoor inzicht kan worden gekregen in het gedrag van de verkeersdeelnemers in relatie met de omgeving. Vaak worden tijdens de observatie opnames gemaakt met een camera. Deze camerabeelden bieden de mogelijkheid om de onderzoeksresultaten te koppelen aan algemene gegevens zoals weer, aantal voertuigen en snelheid. Daarnaast kunnen deze beelden worden gebruikt voor het verifiëren van de resultaten van de observaties en bespreking met belanghebbenden en de opdrachtgever.

Verkeersconflicttechnieken hebben ook beperkingen. Het uitvoeren van observaties is tijdsintensief doordat er met observatoren minstens 18 uur lang wordt geobserveerd. Bovendien worden de gegevens vaak over een korte periode verzameld waardoor de informatie niet relevant hoeft te zijn voor andere periodes van het jaar. Met de opzet van een onderzoek en de analyse van de resultaten moet hier rekening mee worden gehouden. Doordat er verschillende methodes zijn ontwikkeld is het van belang dat een conflict helder wordt gedefinieerd zodat vergelijking met ongevallendata en resultaten van andere conflictobservaties mogelijk is. Een derde aandachtspunt heeft te maken met de mate waarin conflicten en indicatie vormen voor de te verwachten onveiligheid. Ernstige conflicten kunnen niet zonder meer worden gezien als een indicator voor ongevallen, maar ze geven wel een indicatie over de verkeersveiligheidssituatie op een bepaalde locatie doordat gedragspatronen die leiden tot conflicten achterhaald kunnen worden.

The roots of the Traffic Conflict Technique (TCT) are situated in the fabrics of General Motors in Detroit. At the end of the sixties, the car manufacturer developed observation techniques to determine into what extend cars of General Motors were involved in unsafe traffic situations (Perkins & Harris, 1968; Archer, 2001). A traffic conflict was defined as every possible conflict situation leading to braking or manoeuvres. Conflict observation techniques start from the assumption that the behaviour of drivers is a valuable source of information in the case of potential conflicts (Hydén, 1987; Horst, 1990). Only a small amount of all passages lead to fatalities. The share of potential conflicts is already bigger. Through the analyses of potential conflicts insight can be gained in factors en patterns underlying unsafety. This information can be used as additional information to accident data and can be used by road authorities when taking a well funded decision about the renovation of intersections and stretches. The use of conflict observation techniques is divers:  as instrument for diagnosis of unsafe locations,  formulation of theory: for in depth investigation of aspects causing unsafe situations,  carrying out evaluations of the effects of measures using before and after studies,  determining criterions for setting priorities in a programme for road safety research. An important advantage of the use of traffic conflict techniques is the fact that research of the road safety of a certain location can be carried out within a short period of time. There is no need to wait for statistical relevant accident data. Moreover, research can be adapted to the specific characteristics of the situation which allows gaining insight in the relation between behaviour of the road users in relation to the build environment. When using cameras, research results can be linked to more general data about weather, amount of vehicles and speed. Furthermore, footages can be used when discussing the results of the research with stakeholders and the responsible authorities. Traffic conflict techniques also have limitations. Carrying out observations is time intensive because the observers make there observations during at least 18 hours. Moreover, the data is collected during a short period of time which means that the information is not necessarily relevant for other periods of the year. This aspect should be taking into account when designing a research and analysing the results. Because of the fact that internationally different methods have been developed, it is very important to define clearly what is meant with a conflict in order to be able to compare the results with accident data and research results of other conflict observations. A third point of interest has to do with the degree into which conflicts are an indication for the expected level of unsafety. Serious conflicts can not simply be seen as an indicator for accidents, but the can give an indication of the road safety of a certain location because patterns of behaviour leading to conflicts can be detected.