Zicht op uitzichtloosheid. Een cinematografische commentaar

Abstract

Zonder te overdrijven kunnen we stellen dat de heersende beeldcultuur een onophoudelijke strijd voert tegen de uitzichtloosheid juist én vooral juist door de constante registratie van uitzichtloze situaties.Behalve de nieuwsbeelden, zijn er ook bewegende beelden die niet focussen op het registreren van de uitzichtloosheid, maar op het duiden ervan. Ze zijn gecomponeerd vanuit het register van de zingeving. Uitzichtloosheid als een gegeven in het leven en in de cultuur, op het niveau van het individueel en het collectief bestaan, een gegeven dat als een vraagteken om een antwoord vraagt. Het is hier dat de kunst van de cinematografie op het podium verschijnt en haar eigen rol vervult. Een aantal recente Europese films bespelen het thema van de uitzichtloosheid vanuit een heel ander register. Dat geldt exemplarisch voor de Vlaamse films Tot Altijd (2012) van Nic Balthazar en Broken Circle Breakdown (2012) van Felix van Groeningen, en de Oostenrijks-Franse film Amour (2012) van Michael Hanneke.De auteur onderzoekt hoe in deze exemplaren de uitzichtloosheid en de zingeving op elkaar zijn betrokken.