Risicoperceptie, attitude ten opzichte van risico en risicomanagement in de Vlaamse landbouw: resultaten op basis van het landbouwmonitoringsnetwerk

Abstract

Risico-analyse in de landbouw roept vragen op over welke risico’s er van belang zijn en hoe met risico omgegaan kan worden. Op basis van een sequentiële mixed-methode, met diepte-interviews in de eerste fase (n = 35), gevolgd door een enquête bij landbouwers van het LandbouwMonitoringsNetwerk (n = 614) in de tweede, onderzochten we de risicoperceptie, de houding ten opzichte van risico en het gepercipieerde nut van risicobeheerstrategieën. De resultaten tonen aan dat, in plaats van korte termijn volatiliteit van de prijzen, de langere termijn marge tussen de uitgaven versus inkomsten een grote zorg is voor de boeren, naast de beschikbaarheid van grond en risico’s als gevolg van beleidswijzigingen. De Vlaamse landbouwers zijn slechts in geringe mate risico-avers, zelfs eerder risiconeutraal. Verder tonen de resultaten dat de landbouwers uitgebreid bestudeerd risicobeheerstrategieën zoals contracten, termijnmarkten en verzekeringen bij de minst relevante mogelijkheden rekenen. Landbouwers zien meer nut in interne strategieën zoals beheer van schulden, liquiditeitsbeheer en diversificatie. Tot slot, risicomanagement wordt in belangrijke mate gedaan op gezinsniveau, in plaats van op het bedrijfsniveau, met strategieën zoals het besparen op persoonlijke uitgaven en niet-landbouw tewerkstelling. Deze resultaten nauwelijks verschillen naargelang kenmerken van het bedrijf en de landbouwer.