Jaarrapport verkeersveiligheid 2014: analyse van verkeersveiligheidsindicatoren in Vlaanderen tot en met 2014

Abstract

Dit rapport bevat een analyse van de verkeersveiligheid in Vlaanderen. Deze analyse is enerzijds verricht op basis van de verkeersongevallen die in Vlaanderen gebeurden, en anderzijds op basis van het gedrag en de attitudes van weggebruikers in het verkeer. Het eerste deel van dit rapport beschrijft de verkeersveiligheid in Vlaanderen op basis van de ongevallenstatistieken. Voor deze analyse is gebruik gemaakt van de databank van de Federale Overheidsdienst Economie Algemene Directie Statistiek (FOD Economie, AD Statistiek) welke informatie bevat over alle geregistreerde letselongevallen en verkeersslachtoffers op de Belgische wegen. De focus ligt op het jaar 2014, maar daarnaast worden er ook enkele evoluties gegeven. De samenstelling van deze ongevallendatabank heeft in 2014 echter een grote verandering ondergaan: terwijl vroeger enkel de VOF’s (verkeersongevallenformulieren) werden opgenomen, wordt de databank nu samengesteld op basis van de PV’s. Hierdoor worden naast de ongevallen die ter plaatse worden vastgesteld, ook de ongevallen die op het bureau worden aangegeven opgenomen in de database. Dit heeft tot gevolg dat de cijfers van 2014 niet te vergelijken zijn met deze van voorgaande jaren. Omdat deze vorm van onderregistratie reeds voor 2014 bekend was, werd van 2005 tot 2013 een wegingsfactor berekend voor het aantal letselongevallen en gewonden. In dit rapport wordt enkel voor de totale aantallen letselongevallen, doden en zwaargewonden een evolutie weergegeven. Omdat de specifieke kenmerken van de ongevallen die op het politiebureau worden aangegeven sterk verschillen van deze die ter plaatse worden vastgesteld (o.a. de verdeling op basis van de leeftijd van de slachtoffers, het weggebruikerstype, het type aanrijding,…) hebben we ervoor gekozen om bij deze specifieke analyses geen evolutie weer te geven. Verder moet er op gewezen worden dat het enkel gaat over het geregistreerd aantal letselongevallen. Het aantal letselongevallen en het aantal slachtoffers wordt onderschat: niet alle verkeersongevallen zijn opgenomen in de ongevallendatabank omdat ze niet systematisch gemeld worden bij de politie. Het eerste deel vangt aan met een algemene evolutie van de ongevallen- en slachtoffercijfers, waarin ook de voortgang van de beleidsdoelstellingen besproken wordt. Naast de absolute aantallen doden, zwaargewonden en letselongevallen worden er ook enkele relatieve indicatoren weergegeven: de mortaliteit, het overlijdensrisico, het ongevalsrisico en de ongevallenernst. Vervolgens worden analyses getoond op basis van het tijdstip van de ongevallen, waarin de verdeling van de ongevallen en de slachtoffers naar de maanden van het jaar, de periode van de week en volgens de weersgesteldheid worden weergegeven. Specifiek voor voetgangers wordt er ook een verdeling weergegeven naargelang de maanden van het jaar en de uren van de dag. Daarna wordt de locatie van de ongevallen behandeld: hier wordt ingegaan op de verdeling van de letselongevallen en slachtoffers volgens de Vlaamse provincies, op of buiten autosnelwegen, binnen of buiten de bebouwde kom, volgens het snelheidsregime en op kruispunten, rotondes of doorlopende weggedeeltes. Vervolgens worden de kenmerken van de verkeersslachtoffers besproken: de leeftijd, het geslacht en de verplaatsingswijze. Ten slotte worden ook de kenmerken van de ongevallen zelf besproken, meer bepaald het aanrijdingstype. In het tweede deel van dit rapport ligt de focus op het gedrag en de attitudes van weggebruikers in het verkeer. Op basis van de gedragsmetingen die het BIVV in 2015 (snelheid, rijden onder invloed, gordeldracht), 2014 (gebruik van kinderzitjes) en 2013 (afleiding door gsm) heeft uitgevoerd wordt er een beeld geschetst van het gedrag van weggebruikers in het verkeer. Daarnaast worden er ook enkele resultaten gegeven van de attitudemeting waarin (o.a. Vlaamse) bestuurders werden bevraagd naar hun meningen over bepaalde verkeersveiligheidsthema’s. Ten slotte worden in het derde deel de belangrijkste resultaten samengevat en worden daar ook enkele aanbevelingen geformuleerd.