Kunst als terreinkennis. Dwalen in het blikveld van Breugel

Abstract

Pint, K. (2019), 'Kunst als terreinkennis. Dwalen in het blikveld van Bruegel.' in: Stefan Devoldere (ed.), Kijken naar de Blik van Bruegel: over de artistieke, ontwerpende blik op het landschap, Mechelen: Public Space, pp. 71-76. (isbn 978-94-9178-921-2) (definitieve auteursversie) Het weten van het landschap 'Waar / ze waren blijft geheim, en wat ze zagen is / niet uit te spreken. Maar dat ze weten / staat als bomen bij hen': zo beschrijft Erik Spinoy in Een terugkeer de groep jagers en honden die van een besneeuwde helling afdalen naar het dorp in de verte, zoals Bruegel ze schilderde op zijn Jagers in de sneeuw (1565). 1 De versregels lijken te herhalen wat de humanist en cartograaf Abraham Ortelius in een lofdicht voor zijn vriend schreef: 'Bruegel heeft veel geschilderd, wat niet geschilderd kan worden' en: 'In zijn al werken is ook meer aanwezig dan hij schilderde.' 2 Maar wat wist Bruegel dan, over welke kennis beschikte hij die verder ging dan er staat afgebeeld? Wat reist er, ongeschilderd maar aanwezig, mee in de blik van Bruegel? Wat gebeurt er als we met zijn blik op een andere manier naar het huidige landschap proberen te kijken? Dat is voor mij de centrale vraag bij de verschillende interventies die curator Stefan Devoldere samenbracht in het Pajottenland, en die, van voorjaar tot vroege herfst, door fotograaf Michiel De Cleene op verschillende momenten zijn vastgelegd. Welk weten over het landschap verschijnt hier, in deze betekenisvolle uitwisseling van blikken: van de blik van