Profylaxe tegen Pneumocystis jiroveci-pneumonie: Nuttig bij patiënten zonder hiv-infectie of transplantatie?

Abstract

Pneumocystis-pneumonie is sinds het begin van de twintigste eeuw gekend als een belangrijke oorzaak van morbiditeit en mortaliteit bij immuungecompromitteerde patiënten. Specifiek bij de mens wordt deze ziekte veroorzaakt door Pneumocystis jiroveci en spreekt men van Pneumocystis jiroveci-pneumonie (PJP). Naar aanleiding van een casus waarbij een immuungecompromitteerde patiënte zonder hiv-infectie PJP ontwikkelde, stelt zich de vraag of er, naar analogie van de hiv-positieve patiëntengroep, ook in deze groep plaats is voor antibiotische profylaxe. Vooraleer er hierop een eenduidig antwoord geformuleerd kan worden, is verder prospectief onderzoek noodzakelijk. Wel blijkt sulfonamide-trimethoprim (co-trimoxazol) goedkoop en het meest doeltreffend in het voorkomen van PJP. Bijwerkingen en het ontstaan van resistentie zijn echter niet uitgesloten. Tot op heden zijn er onvoldoende gegevens omtrent de incidentie van PJP in de verschillende risicogroepen, wat een betrouwbare kosten-batenanalyse bemoeilijkt. Zowel bij het gebruik van corticosteroïden als bij een behandeling met andere immunomodulatoren, zoals tumornecrosisfactorremmers (TNF-remmers), werden er intussen voorstellen uitgewerkt tot richtlijnen. De toekomst en verder onderzoek zullen moeten uitwijzen of deze valabel zijn.