Smart packaging: innovaties in actieve en intelligente voedselverpakkingen

Abstract

Uit recente studies blijkt dat de consument nog steeds erg veel waarde hecht aan de diverse functies van verpakking. Naast een optimale bescherming van het voedingsproduct staan duurzaamheid en de kostprijs steevast in de top 3. Op de volgende plaatsen apprecieert de consument de productinformatie en het gebruiksgemak dat past bij verschillende levensstijlen, verpakking die consumptie, transport en opslag vergemakkelijkt, en ten slotte verpakking als perfecte marketingtool. Elke Europese inwoner genereerde in 2019 gemiddeld 177 kg verpakkingsafval, waarvan gemiddeld slechts 64.8% gerecycled werd. Met het nieuwe EU actieplan voor een circulaire economie, worden nieuwe doelstellingen en maatregelen opgelegd, met als doel in 2030 enkel nog herbruikbare en recycleerbare verpakkingen op de Europese markt te brengen. Maar duurzaamheid heeft niet enkel betrekking op verminderd gebruik van verpakkingen of van circulaire materialen, zoals hernieuwbare, recycleerbare en gerecycleerde materialen en herbruikbare verpakkingen. Duurzaamheid betekent ook het garanderen van kwaliteit en veiligheid van het product gedurende zijn houdbaarheidsperiode om zo voedselverspilling tot een minimum te beperken. Innovatieve verpakkingsconcepten, zoals actieve en intelligente verpakkingsconcepten, kunnen bijdragen aan de optimalisatie van de voedsel supply chain. Actieve verpakkingssystemen ‘interageren’ met het verpakte product om kwaliteitsverlies tegen te gaan en de houdbaarheid te verlengen, terwijl intelligente verpakkingen veranderingen in de verpakking tijdens transport en opslag ‘monitoren’ en/of specifieke informatie ‘communiceren’ over het verpakte product. Hoewel deze slimme verpakkingen substantieel kunnen bijdragen tot verlenging van de houdbaarheid, vermindering van voedselverspilling en verbetering van voedselveiligheid, stelt men vast dat de implementatie in de Europese markt, in tegenstelling tot de VS en Azië, zeer traag verloopt. Onze recente paper onderzoekt vanuit een holistische benadering hoe de verschillende stakeholders van de voedselwaardeketen, elk met hun eigen belangen en perspectieven, kunnen meewerken aan een succesvolle marktimplementatie van actieve en intelligente voedselverpakkingen. De socio-economische factoren die een belangrijke rol spelen houden nl. voornamelijk verband houden met de interacties tussen belanghebbenden in de waardeketen van voedselverpakkingen.