De papieren mens

Abstract

Sir William Osler schreef in het jaar 1901 het volgende: "He who studies medicine without books sails an uncharted sea, but he who studies medicine without patients does not go to sea at all". De man is intussen reeds 102 jaar overleden, maar zijn uitspraak houdt nog steeds stand. Het nut van actief leren toont zich op verschillende manieren. Enerzijds is er de voorbereiding op examens door studenten. Onderzoek toont systematisch aan dat actieve leermethoden in de geneeskunde (vragen op-lossen, zichzelf bevragen of patiëntencasussen analyseren) betere examenresultaten opleveren dan passieve methoden (de aangeduide tekst herlezen of samenvatten). Anderzijds is er de praktijk: de beste leerschool voor de klinische praktijk is wellicht de klinische praktijk zelf. Toch helpt het om af en toe de zeekaarten aan te scherpen. Zeldzaamheden doen zich immers niet elke dag voor en een zeldzame pathologie leent zich dus bij uitstek tot het putten uit wat collega's hebben meegemaakt. Ik herinner me dat ik een collega sprak kort na een belangrijk examen waarvoor we studeerden aan de hand van klinische casussen. Hij was die week terug aan het werk op de spoedgevallendienst. Hij vertelde me dat hij nu, zonder er actief over na te denken, met een nieuwe systematiek werkte. Na zoveel 'papieren patiënten' bleek het eenvoudiger om de anamnese, de parameters, het klinische onderzoek en de afwijkende resultaten aan elkaar te breien. Op die manier kon hij makkelijker zeldzaamheden oppikken. Van alle studiebronnen komt het bestuderen van papieren casussen wellicht het dichtst in de buurt van de klinische praktijk, met als voordeel dat dit in alle rust en veiligheid kan gebeuren. Dit themanummer met klinische casussen dient als voorbereiding op ieders komende zeetochten en helpt om de zeeën beter in kaart te brengen. Voel dus, zonder van achter uw bureau of uit uw zetel te komen, toch alvast maar de wind in de zeilen. Veel leesplezier! Maarten Falter PhD-kandidaat cardiologie, UHasselt/KU Leuven Arts-specialist in opleiding cardiologie, Jessa Ziekenhuis Secretaris Vlaamse vereniging voor Arts-Specialisten in Opleiding (VASO)