Co-creatie als tool om tot een gemeenschappelijke taal op vlak van inclusie en diversiteit te komen

Abstract

Het streven naar kwaliteitsvol inclusief hoger onderwijs in een steeds meer diverse samenleving staat hoog op de agenda: het realiseren van diverse in-, door- en uitstroom; afstemming tussen de leeromgeving en de onderwijsbehoeften van alle studenten, en het kritisch evalueren van het curriculum. Docenten spelen hierin een cruciale rol, in de klas en in samenwerking met andere professionals zoals studentenbegeleiders, onthaal- en beleidsmedewerkers. Hoewel iedereen overtuigd is van het belang van kwaliteitsvol inclusief HO, beschikken we niet over een gemeenschappelijk taal om over inclusie te spreken: wat bedoelen we met inclusie en hoe verhoudt dit zich tot diversiteit? Wat is diversiteit in de enge en in de brede zin? In deze workshop zetten we eerste stappen richting een gedeeld kader. We gebruiken arts-based methodieken om concepten over inclusie en diversiteit scherp te stellen. Dit kan transformerende denkwijzen genereren en zinvolle veranderingen of conceptualiseringen van taal of informatie bevorderen. In de context van inclusief HO houdt dit in dat nieuwe concepten ter tafel worden gebracht via de methode ‘Predict Future Headlines’.

Het streven naar kwaliteitsvol inclusief hoger onderwijs in een steeds meer diverse samenleving staat hoog op de agenda. Docenten kunnen hierin een cruciale rol spelen door de leeromgeving zoveel mogelijk te laten aansluiten bij de onderwijsbehoeften van alle studenten, onder meer via het toepassen van de principes van universal design (Ainscow et al., 2006; de Boer et al., 2011; Meyer et al., 2014). Een dergelijke krachtige en inclusieve leeromgeving kan echter niet geïmplementeerd worden door individuele docenten, binnen de context van hun eigen vak of de eigen klaspraktijk (Sannen et al., 2019). Het vereist samenwerking tussen alle actoren die betrokken zijn bij het verbeteren en aanpassen van de leeromgeving aan de onderwijsbehoeften van de student, zodat de student daadwerkelijk wordt opgenomen en zich thuis voelt in het hoger onderwijs en een verhoogde kans maakt op een succesvolle onderwijsloopbaan (Sannen et al., 2019; Walther-Thomas et al., 2000). Hoewel iedereen overtuigd is van het belang van kwaliteitsvol inclusief HO, beschikken we niet over een gemeenschappelijk taal om over inclusie te spreken: wat bedoelen we met inclusie en hoe verhoudt dit zich tot diversiteit? In deze workshop zetten we eerste stappen richting een gedeeld kader aangezien het ontbreken van een gemeenschappelijke taal het nastreven van een gemeenschappelijk doel, in dit geval het realiseren van inclusief onderwijs bemoeilijkt. Vaak concentreert onderzoek of praktijk zich op de formele en functionele samenwerking tussen docenten en andere professionals, veel minder op de inhoudelijke component. In deze workshop nemen we net dit inhoudelijk aspect van samenwerking gericht op kwaliteitsvol inclusief hoger onderwijs onder de loep.

We gebruiken kunstzinnige methoden om te reflecteren over de principes van inclusie en diversiteit. Dit soort onderzoeksbenaderingen zijn bij uitstek geschikt om samen te creëren en ervoor te zorgen dat alle stemmen worden gehoord (zonder verbaal te werken) en perspectieven worden gedeeld (Emmers, 2019; Fraser & al Sayah, 2011; McKercher, 2020). De focus ligt hierbij op het proces waarbij open communicatie van belang is (Burkett, 2012). Deze technieken kunnen ook transformerende denkwijzen genereren die bevorderlijk zijn voor veranderingen of conceptualisaties Parallelsessies 6 Terug naar inhoudsopgave 358 van taal of informatie, en fantasierijke ruimtes openen voor individuen (Pearson et al., 2018). I Zo brengen we nieuwe concepten ter tafel over het heden en de toekomst van inclusief onderwijs. Wat levert de workshop de deelnemers op We gebruiken U-theorie en de dataverzamelingstechniek "Predict Future Headlines". De workshop telt vier fasen Observe, Reflect, Act, Convene en Harvest (Grenni et al., 2020; Pearson et al., 2018; Scharmer, 2009). Deelnemers projecteren zich in de toekomst en bedenken fictieve, krantenkoppen over inclusief onderwijs (Grenni et al., 2020; Pearson et al., 2018). Deze 'Future Headlines' dienen als uitgangspunt en inspiratiebron voor gesprekken over de juiste definities en relaties tussen de ideeën van inclusie en diversiteit. Deelnemers krijgen zo inzicht in een nieuwe participatieve methodiek én een aanzet tot een nieuw referentiekader aangereikt.

Deelnemers staan open voor een participatieve workshop waarbij ze hun eigen referentiekader willen (h)erkennen, in vraag stellen en delen.