De professionele bewindvoerder komt pas in beeld in de meest complexe dossiers

Abstract

Rb. Namen (3e k.) 31 oktober 2022 Rechterlijke bescherming-Bewindvoering-Vervanging-Aanduiding bewindvoerder-Voorkeur voor nauwe omgeving-Uitzondering-Professionele bewindvoerder-Bijzondere omstandigheden-Geen Uit artikel 496/3 oud BW zoals geïnterpreteerd door de rechtsleer en de rechtspraak volgt dat de professionele bewindvoerder de uitzondering blijft en zijn aanduiding omstandig gemotiveerd moet worden in het licht van de omstandigheden van de zaak. Noot-De professionele bewindvoerder komt pas in beeld in de meest complexe dossiers I. Inleiding 1. Luidens art. 496/3 oud BW kiest de vrederechter, indien geen gebruik is gemaakt van een verklaring tot aanduiding van de bewindvoerder (art. 496 en 496/1 oud BW) of indien het niet mogelijk was de gemaakte keuze te volgen, een bewindvoerder die geschikt is om de te beschermen persoon bij te staan of te vertegenwoordigen. De wet somt vervolgens een kring van personen op die bij voorkeur worden gekozen rekening houdend met de mening van de te beschermen persoon, alsook met zijn persoonlijke omstandigheden, zijn leefomstandigheden en zijn gezinstoestand. Een vaak opgeworpen probleem is dat vrederechters te snel overgaan tot de aanstelling van een professionele bewindvoerder en daarmee de kring van personen opgesomd door de wet negeren. Uit een audit van de Hoge Raad voor de Justitie van 2019 blijkt dat de wens van de wetgever om bij voorkeur een familiale bewindvoerder aan te stellen niet in alle kantons die werden opgenomen in de audit wordt gerespecteerd. 1 Dit valt te verklaren doordat een groot aantal van de ondervraagde vrederechters een groot vertrouwen heeft in de competenties van en de samenwerking met professionele bewindvoerders. Door de grote werklast van de vrederechten dienen zij te kunnen rekenen op een sterk team van professionele bewindvoerders om het grote aantal dossiers aan te kunnen. 2 Alle bezochte vredegerechten verklaarden voorrang te geven aan een familiale bewindvoerder wanneer deze mogelijkheid er was. 3 De belangrijkste redenen om dit niet te doen zijn: het ontbreken van een persoon in de omgeving van de te beschermen persoon die deze taak op zich wil nemen, onenigheid in de omgeving van de te beschermen persoon of het ontbreken van de nodige vaardigheden om de taak op zich te nemen bij de in overweging genomen persoon. Vrederechters waken er over het algemeen over dat er geen conflicten zijn binnen de familie en dat de aangestelde familiale bewindvoerder het vertrouwen geniet van de familie. 4 Op 6 januari 2016 werd een brief aan de overheid overgemaakt door een 50-tal organisaties uit de zorgsector waarin wordt aangeklaagd dat er in bepaalde regio's een feitelijke uitholling van de 1 HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE, "Audit. Het toezicht op de bewindvoeringen door de vredegerechten", verslag goedgekeurd door de Verenigde Advies-en Onderzoekscommissie van de Hoge Raad voor de Justitie, op 12 juli 2019, https://hrj.be/nl/publicaties/2019/audit-het-toezicht-op-de-bewindvoeringen-door-de-vredegerechten [laatst geconsulteerd op 28 januari 2024], 15 en 20. 2 Ibid., 20. 3 Ibid., 18-19. 4 Ibid., 19.