“En toen viel het kaartenhuis ineen” Inzichten uit woonpaden van financieel kwetsbare ouderen

Abstract

Wonen is belangrijk voor de levenskwaliteit en het belang neemt toe wanneer we ouder worden (Boch et al., 2020). Zo toont onderzoek aan dat mensen in het algemeen 60 tot 70% van de tijd dagelijks binnenshuis doorbrengen; bij ouderen neemt dit toe tot ongeveer 80% (Matz et al., 2014; Sattari et al., 2023). Naast de vaststelling dat op latere leeftijd veel tijd in de woning wordt doorgebracht, woont men vaak al lange tijd in dezelfde woning. Ouderen hebben er heel wat herinneringen opgebouwd en zijn gehecht aan hun (t)huis (Rowles & Bernard, 2013). Tenslotte kan de vertrouwde woning een houvast bieden bij ingrijpende gebeurtenissen die vaker voorkomen bij het ouder worden, zoals een afname van mobiliteit, het ervaren van gezondheidsproblemen, het overlijden van een dierbare (Stones & Gullifer, 2016). Ondanks het belang van de woning bij het ouder worden, is de woonsituatie niet altijd aangepast aan de noden om er comfortabel ouder te worden. De Vlaamse Woonsurvey toont bijvoorbeeld aan dat slechts 14,3% van de woningen in Vlaanderen aangepast is aan de verminderde mobiliteit of veranderende levensomstandigheden (Heylen & Vanderstraeten, 2019). Daarbij is het wel belangrijk om op te merken dat deze cijfers berusten op een objectieve inschatting van de woning. Hoewel een objectieve beoordeling een woonsituatie als onvoldoende aangepast kan beschouwen, kan de bewoner er toch graag wonen,er zich thuis voelen en dus de woning niet als onaangepast ervaren. Zo toont een recente studie van de Koning Boudewijnstichting rond latere levenskeuzes aan dat slechts 20% van de 60-plussers hun woning ongeschikt acht om er op een comfortabele manier ouder te worden (Koning Boudewijnstichting., 2022).