De kunst van het bemiddelen tussen mens en omgeving De rol van Kunst in Opdracht in socio-ecologische transities

Abstract

Dit rapport bespreekt de resultaten van een participatief onderzoek naar kunst als benadering in het omgaan met socio-ecologische transities. Het focust op wat “Kunst in Opdracht” wordt genoemd. Het platform Kunst in Opdracht, de entiteit die dit soort projecten begeleidt en ondersteunt vanuit de Vlaamse overheid, verwijst voor een definitie naar het decreet Kunst in Opdracht (1 maart 2019): ”kunstwerken die tot stand komen op verzoek van een opdrachtgever voor een specifieke context of situatie door een levende kunstenaar met een professionele kunstpraktijk” [1]. Dit traject liep tussen maart 2022 en december 2023 en ging actief de relatie aan met opdrachtgevers die met natuur, water, landschap of wegen werken en dus belangrijke spelers zijn in het realiseren van socio-ecologische transities. Er werden drie participatieve dagen opgezet, afgewisseld met evaluatiesessies, rond de vraag: Hoe kunnen organisaties kunst inzetten als benadering om bij te dragen aan een gedeeld begrip en actie rond socio-ecologische transities met zo divers mogelijke actoren? We kwamen tot enkele kritische lessen en suggesties. We leerden dat organisaties die een kunstopdracht willen opstarten en opvolgen in het kader van een socio-ecologische transitie, best een participatieve aanpak hanteren om zoveel mogelijk ruimte te scheppen voor de rol van kunst (die op zichzelf niet participatief moet zijn) in het uitwisselen van betekenissen tussen mensen onderling en mens en omgeving. Wat hebben organisaties daarvoor nodig?