Legaal vandalisme: Een mensenrecht op kraken?

Abstract

Vooreerst is onderzoek gedaan naar hoe kraken en krakers worden behandeld in het Belgische rechtssysteem. Daaruit is vastgesteld dat België een sterke bescherming van eigendom toekent. Er is geen ruimte voor een mensenrecht op kraken. Sterker zelfs de wetgeving heeft zeer strikte uithuiszettingsprocedures waardoor enig tijdelijk gebruiksrecht door de kraker praktisch onmogelijk wordt gemaakt.

Vanuit die vastelling is beroep gedaan op het rechtssysteem van Nederland en Engeland. Nederland vormt een inspiratiebron voor België omdat het rechtssysteem een verdergaand gebruiksrecht op een gebouw door krakers erkent dan België. Voornamelijk wanneer een eigenaar een gebouw langdurig laat leegstaan wordt krakers een tijdelijk gebruiksrecht toegekend. Dezelfde redenering is gevonden in Engeland. Engeland gaat echter verder doordat het rechtssysteem via adverse possession erkent dat een kraker zelfs eigendom kan verwerven. Deze mogelijkheid is echter beperkt door steeds striktere voorwaarden. In elk geval hanteren deze laatste rechtssystemen een socialere eigendomsopvatting in vergelijking met België.

Hierdoor rijst de vraag wat is eigendom en is het rechtvaardig in ons huidig Belgisch rechtssysteem en samenleving? Op die vraag is gekeken naar het boek van Dagan, A Liberal Theory of Property. In kort, kan op basis van de rechtsfilosofie van Dagan worden geconcludeerd dat omwille van het autonomie-verhogende karakter van eigendom een mensenrecht op kraken zou gerechtvaardigd kunnen worden.