De rechtswaarborgen van de bestuurlijke boete

Abstract

Het dwingende overheidsrecht is het terrein waarop stafrecht en bestuursrecht over elkaar schuiven. De noodzaak dringt zich op om de bestuurlijke boete binnen dit spectrum te plaatsen omdat de positie bepalend is voor de beginselen die erop van toepassing zijn. Dit rapport beschrijft het spanningsveld waarin de bestuurlijke boete zich beweegt. Als uitgangspunt is het theoretische discours over het rechtsbegrip en de grondslagen van het bestuurlijke en strafrechtelijke domeinen weergegeven. Van hieruit wordt de strafrechtelijke functie van het bestuursrecht onderzocht. De bijdrage die de bestuurlijke boete aan een effectief handhavingsbeleid zou kunnen leveren moet wettelijk toegelaten zijn. Zonder legitimiteit en legaliteit heeft de bestuurlijke boete immers geen bestaansrecht. Bovendien moet er een duidelijke afbakening zijn van de waarborgen waaraan de bestuurlijke boete moet beantwoorden. De toelaatbaarheid van de boete en de voorwaarden waaraan het moet voldoen om toelaatbaar te zijn, vormen het onderwerp van dit rapport. Zo worden de omstandigheden weergegeven onder welke de bestuurlijke boete binnen de nationale wetgeving kan worden toegestaan. Cruciaal voor het bestaansrecht van de bestuurlijke boete is het EVRM en de houding van het Europese Hof. Er is binnen de jurisprudentie van het EHRM een duidelijke lijn uitgekristalliseerd waaruit de voorwaarden blijken die moeten voldaan zijn. Deze minimale vereisten moeten ten allen tijden gerespecteerd worden, hetgeen de nationale wetgevers niet verhindert nog zwaardere vereisten te stellen. Juist omdat de waarborgen van het EHRM minimale vereisten zijn waar gesanctioneerde zich op kan beroepen, is het rapport hierop gebaseerd.