De kosten van wetgeving: een taxonomie

Abstract

De kosten van wetgeving zijn een belangrijk onderdeel van de kwaliteit en efficiëntie van wetten en regels. Het is dan ook opmerkelijk dat er tijdens en na de productie van wetgeving relatief weinig en vooral onvolledig aandacht aan wordt besteed. Eén uitzondering vormen de zogenaamde administratieve lasten. Het probleem is dat er in de literatuur verschillende definities van wetgevingskosten bestaan waardoor vaak met verschillende kostencategorieën wordt gewerkt. Dit bemoeilijkt de praktische toepasbaarheid en onderlinge vergelijkbaarheid van studies en analyses. Daarom wordt in dit artikel getracht om een exhaustieve en consistente taxonomie van wetgevingskosten op te stellen, die moet toelaten om in de toekomst de volledige wetgevingskosten van verschillende wetgevingsopties in kaart te brengen en vervolgens efficiënte keuzes te maken. Wetgevingskosten bestaan uit twee categorieën. Enerzijds zijn er de reguleringskosten die gedragen worden door de overheid, de bedrijven en de burgers tijdens het voorbereiden en uitvoeren van de modaliteiten van de wetgeving. Die bestaan voor de overheid uit besluitvormingkosten, beheerskosten en handhavingskosten. Voor de burgers en bedrijven zijn er voorbereidingskosten, lobbyingkosten, nalevingskosten en ook handhavingskosten. Anderzijds is er het zogenaamde efficiëntieverlies tengevolge van deze reguleringskosten. Deze tweede kostencategorie omvat de weggevallen productie, die zich vertaalt in een daling van de economische welvaart (bruto nationaal product). Voor het bepalen van efficiënte of kosteneffectieve wetgevingsopties moeten beide kostencategorieën in absolute of relatieve termen vergeleken worden.