Burgers bevragen over veiligheid en leefbaarheid: kansen en valkuilen

Abstract

Sinds de politiehervorming is het denken over de manier waarop de veiligheid en de leefbaarheid in onze samenleving best verzekerd kunnen worden opnieuw in een stroomversnelling geraakt. Concepten als gemeenschapsgerichte politiezorg, maatschappelijke veiligheid, informatiegestuurde politiezorg, sociale veiligheid, excellente politiezorg, integrale veiligheid, … werden uitgevonden of nieuw leven ingeblazen en nadien continu tegen het licht gehouden. Toch begint er zich in beleidskringen – zeker bij verantwoordelijken van de politie – een visie op de aanpak van de complexe veiligheids- en leefbaarheidsproblematiek uit te kristalliseren. Die vinden we terug in een beleidsnota van Bruggeman, Van Nuffel en Van Branteghem (2007). Centraal in deze visie staat de integrale benadering van het veiligheids- en leefbaarheidsbeleid. Het is belangrijk om rekening te houden met zo veel mogelijk beïnvloedende factoren en netwerken of samenwerkingverbanden op te richten waarin verschillende overheidsdiensten en externe partners (waaronder de bevolking) betrokken zijn. Om dat waar te maken, zijn ondersteunende tools nodig. In dit artikel nemen we een van de instrumenten die de voorbije jaren ontwikkeld werden ter bevordering van een integraal veiligheids- en leefbaarheidsbeleid, namelijk de Veiligheidsscan, onder de loep. Eerst zetten we kort uiteen welke noden aan de basis lagen van de ontwikkeling van dit instrument. Vervolgens zoomen we in op een aantal inhoudelijke en technische aspecten van de tool. Daarna bekijken we of het integrale karakter van de Veiligheidsscan nog vergroot kan worden en verduidelijken we aan de hand van een aantal resultaten dat de zorg voor veiligheid en leefbaarheid een gedeelde verantwoordelijkheid is. In het besluit resumeren we wat de meerwaarde van de Veiligheidsscan kan zijn en welke voorwaarden vervuld moeten worden om dit potentieel ten volle te kunnen benutten.