Untangling the multidimensional construct of professionalization in private family owned SMEs: working towards a family business typology

Abstract

Het idee van het 'professionaliseren' van familiebedrijven wint steeds meer aan belang, en dit zowel in de academische wereld als in de bedrijfswereld. Dit uit zich ondermeer in allerhande seminaries, handboeken en op maat gemaakte stappenplannen. Een simplificatie die daarbij vaak ten onrechte wordt gemaakt, is dat het begrip 'professionaliseren' herleid wordt tot het overstappen van familiaal management naar niet-familiaal management, of het zogenaamde 'professioneel' management. Deze simplificatie leidt ertoe dat men door het aanwerven van een niet-familiale manager van de ene op de andere dag als familiebedrijf 'professioneel' zou kunnen worden, wat uiteraard niet strookt met de realiteit. Dit doctoraal onderzoek richt zich bijgevolg op het verder uitdiepen van het concept 'profesionalisering' binnen de context van familiebedrijven. Dit proefschrift brengt als eerste het multidimensionale karakter van professionalisering in kaart door ook andere kenmerken dan het aanwerven van niet-familiale managers te identificeren. De onderzoeksresultaten tonen aan dat wanneer een familiebedrijf profesionnaliseert, de werkzaamheid van de verschillende bestuursorganen, zoals het managementteam en de raad van bestuur, toeneemt. Ook daalt de familiale betrokkenheid in deze bestuursorganen. Verder neemt het gebruik van formele controlesystemen toe, zowel met betrekking tot financiële controle als human resource controle. Tot slot wordt ook de controle over het bedrijf meer gedelegeerd naar de verschillende niveaus binnen het bedrijf. Verder tonen de resultaten aan dat familiebedrijven zich kunnen professionaliseren via één van deze dimensies of door een combinatie van meerdere. Dit heeft als gevolg dat er ook gradaties te onderscheiden zijn in het niveau van professionalisering, iets wat voorheen niet aan bod kwam in de literatuur. Voortbouwend op deze bevindingen wordt ook de diversiteit binnen de groep van familiebedrijven onder de loep genomen. Door gebruik te maken van het professionaliseringsconcept, kunnen w een onderscheid maken tussen vier unieke types van familiebedrijven. Deze innovatieve classificatie creëert een basis voor verder academisch onderzoek rond de professionaliseringsproblematiek, en biedt tegelijkertijd een instrument aan de familiebedrijven om zich op een gefundeerde manier van elkaar te onderscheiden. Tot slot gaat dit proefschrift in op de link tussen het professionaliseren van een familiebedrijf en de bedrijfsprestatie. De resultaten bevestigen dat enkele dimensies van professionalisering de bedrijfsprestatie positief kunnen beïnvloeden, met name het verminderen van de familiale betrokkenheid in de governance systemen, het invoeren van human resource controlesytemen, en het decentraliseren van autoriteit binnen het bedrijf.