Effectevaluatie van snelheids- en roodlichtcamera's op gewestwegen in Vlaanderen

Abstract

In dit onderzoeksrapport worden de effecten van snelheidscamera’s en roodlichtcamera’s op de verkeersonveiligheid in Vlaanderen onderzocht. De Vlaamse overheid heeft als wegbeheerder ongeveer 256 snelheidscamera’s geplaatst op wegvakken. 416 kruispunten zijn uitgerust met roodlichtcamera’s. Deze roodlichtcamera’s controleren zowel rood rijden als snelheid.

De effecten op de verkeersveiligheid werden geëvalueerd aan de hand van een vergelijking van het aantal ongevallen vóór de installatie van de camera met het aantal ongevallen na de ingebruikname van de camera. Hierbij werd er eveneens rekening gehouden met andere factoren die ook een invloed kunnen uitoefenen op de verkeersveiligheid, zoals andere verkeersveiligheidsmaatregelen uitgevoerd op de onderzoekslocaties, de gedeeltelijke toevalligheid van het ontstaan van ongevallen, veranderingen in het verkeersvolume en trendmatige evoluties in de verkeersonveiligheid.

Een analyse van een selectie van 65 snelheidscamera’s verspreid over Vlaanderen vertoont, na het uitsluiten van andere factoren die een invloed hadden op het ongevallenaantal, een daling van 8% van het aantal ongevallen met een lichamelijk letsel. Het aantal zware ongevallen (met doden of zwaargewonden) daalt nog sterker, met 29%. Deze daling doet zich gelijkmatig voor bij alle types weggebruikers (automobilisten, bromfietsers, fietsers, motorrijders en voetgangers).

Naast de snelheidscamera’s werden ook de roodlichtcamera’s grondig geëvalueerd. Deze zijn geplaatst aan lichtengeregelde kruispunten, en registeren zowel de roodlichtnegatie als overdreven snelheid. Een analyse van 253 camera’s toonde een stijging aan van 5 tot 9% van het totale aantal letselongevallen. Dit is vooral te wijten aan een stijging van het aantal kop-staartaanrijdingen met 44%. Het aantal flankaanrijdigen daalde echter met 6%. Dit is een belangrijke nuance, aangezien kop-staartaanrijdingen vooral leiden tot lichte verwondingen, terwijl flankaanrijdingen meer ernstige letsels teweegbrengen. Het aantal zware ongevallen aan roodlichtcamera’s daalt daardoor toch nog met 14 tot 18%.

Als we kijken naar de locaties waar ongevallen voorkomen, dan blijken roodlichtcamera’s een gunstiger effect te hebben buiten de bebouwde kom dan binnen de bebouwde kom, waar we respectievelijk een daling van 6% en een stijging van 27% in het aantal letselongevallen vaststellen. Ten slotte stellen we vast dat roodlichtcamera’s vooral zorgen voor een duidelijke daling van het aantal gewonde fietsers (-22%). Voor de overige weggebruikers is er geen duidelijk effect.