Leren participeren: Leren van participatieprocessen in ruimtelijke planning

Abstract

Elk participatief proces maakt je vaardiger in het begeleiden, opzetten en vormgeven van participatieprocessen. Om participatie te stimuleren binnen ruimtelijke processen, wil het Departement Omgeving haar praktijkkennis dan ook graag delen met collega's en andere ruimtelijke professionals. Dat is niet evident, aangezien het vaak om maatwerk gaat. Maar toch kom je in de praktijk vaak gelijkaardige situaties tegen binnen de processen. Denk aan momenten van spraakverwarring, de afwezigheid van groepen, sluimerende machtsverhoudingen, gebrekkige ruimtelijke kennis, enz.

Samen met de Universiteit Hasselt ging het Departement Omgeving op zoek naar typische situaties die zich binnen onze eigen ruimtelijke planningsprocessen voordoen. Vijf cases van het Departement Omgeving werden geanalyseerd en vergeleken met internationale voorbeelden. A.d.h.v. interactieve sessies werd een methodiek ontwikkeld die toelaat om bestaande projecten te analyseren en te verbeteren én waarmee je nieuwe participatieve processen kan vormgeven.

Het rapport kan beschouwd worden als een werkboek, dat bestaat uit drie onderdelen:

Een catalogus met inspirerende voorbeelden voor het plannen van participatieprocessen. Een praktische handleiding om met de methodiek aan de slag te gaan bij het plannen van processen. De theoretische onderbouwing en wetenschappelijke reflectie. Het werkboek is in eerste instantie nuttig voor collega’s van het Departement Omgeving die bezig zijn met concrete ruimtelijke processen, maar kan evenzeer gebruikt worden door lokale overheden of planningsprofessionals.