Met goesting blijven werken en leren. Lessen uit drie onderzoeksprojecten.

Abstract

Met goesting blijven werken en leren Lessen uit drie onderzoeksprojecten Situatieschets Recente berichten spreken over een verbetering van de werkzaamheid bij vijftigplussers. Uit de Enquête naar de Arbeidskrachten (2007) van de FOD Econo-mie blijkt dat inmiddels bijna 48% van de vijftigplus-sers aan de slag is (969 180 werkende vijftigplussers gemeten eind maart 2007), tegenover nauwelijks 39% in 1999. Deze stijging in de werkzaamheids-graad van vijftigplussers is echter grotendeels toe te schrijven aan demografische factoren. Er zijn ge-woon meer vijftigplussers op de markt, waarvan een groter aandeel werkende vrouwen, nu de baby-boomgeneratie volop in deze leef-tijdscategorie is terechtgekomen, en dus zijn er logischerwijze ook meer aan het werk. Ook het Europees Sociaal Fonds (ESF) trekt aan de alarmbel. De werkzaamheidgraad bij ouderen blijft bijzonder laag in Vlaanderen; ruim twee derden van de 55-plus-sers zijn niet meer aan de slag (De-partement Werk en Sociale Econo-mie, 2006). Daarenboven blijkt uit een grootschalige Manpower-en-quête (2007) naar de ontwikkeling van rekruterings-en retentiestrate-gieën voor vijftigplussers onder 28 000 werkgevers in 25 landen in oktober 2006 (waaronder 750 Bel-gische ondernemingen), dat amper 10% van de werkgevers in ons land een specifieke strategie heeft ont-wikkeld om vijftigplussers aan te werven (rekruteringspolitiek) en slechts 12% een actief beleid voert om oudere werknemers gemotiveerd aan het werk te houden (retentiepolitiek). Nochtans werden er de afgelopen jaren reeds ver-schillende maatregelen genomen. Enerzijds werd een aantal fiscale en financiële incentives in het le-ven geroepen om langer werken aan te moedigen en vroeger stoppen te ontmoedigen. Anderzijds worden bedrijven en organisaties gestimuleerd om een leeftijdsbewust beleid te ontwikkelen en uit te 128 OVER. WERK Tijdschrift van het Steunpunt WSE / Uitgeverij Acco 3-4/2007 Een van de belangrijke speerpunten in de aanpak van de vergrij-zing is de verhoging van de werkzaamheidsgraad van ouderen. Dit om dreigende tekorten op de arbeidsmarkt te voorkomen en de pensioenen betaalbaar te houden. Ondanks recente berichten over een verbetering blijft de werkzaamheidsgraad bij ouderen in Vlaanderen en België bijzonder laag. Vlaamse en Europese af-spraken om deze werkzaamheidsgraad te verhogen, dreigen niet gehaald te worden. Over deze problematiek wordt veel onderzoek verricht en veel gediscussieerd, maar daadwerkelijke actie in de organisatiepraktijk is nauwelijks zichtbaar. Desalniettemin zijn er bedrijven die 'in-company'-trajecten van organisatieontwikke-ling opzetten en/of deelnemen aan leergroepen die de eigen or-ganisatie overstijgen. Dit is de ervaring van de onderzoeksgroep Menselijk Potentieel van de Universiteit Hasselt die drie ESF-onderzoeken uitgevoerd heeft omtrent het 'met goesting blijven werken en leren' van mensen. Inspirerende praktijkverhalen en overdraagbare methodieken zijn ontwikkeld en zichtbaar ge-maakt.